Cyprys (cupressus sempervirens) olejek eteryczny / olejek cyprysowy eteryczny

Opis

Cyprys wiecznie zielony (Cupressus sempervirens L.), jest długowiecznym drzewem iglastym z rodziny Cupressaceae, naturalnie występujące w rejonie Morza Śródziemnego. Osiąga wysokość do 30 m, ma kolumnowy pokrój, łuskowate, ciemnozielone liście i zdrewniałe, kuliste szyszki. Jest symbolem wieczności i nieśmiertelności w wielu kulturach. Surowcem do destylacji olejku są młode gałązki i liście.

Skład chemiczny olejku eterycznego

Skład chemiczny zależy od warunków klimatycznych i pory zbioru, typowy olejek zawiera:

• Monoterpeny: α-pinen (40–60%), δ-3-karen, limonen, β-pinen

• Seskwiterpeny: cedren, cedrol, β-kariofilen

• Tlenki i alkohole: terpinen-4-ol, α-terpineol, borneol (śladowo)

• Estry: octan bornylu

Właściwości kosmetyczne i dermatologiczne

Skóra:

• Astringentny (ściągający) – idealny dla cery tłustej, trądzikowej, mieszanej.

• Przeciwzapalny i antyseptyczny – wspomaga leczenie trądziku i drobnych podrażnień.

• Poprawia mikrokrążenie – redukcja obrzęków, wspomaga drenaż limfatyczny.

• Zmniejsza widoczność porów i reguluje sebum.

• Wspiera pielęgnację skóry naczynkowej i dojrzałej.

Włosy:

• Reguluje przetłuszczanie skóry głowy.

• Wzmacnia cebulki, poprawia ukrwienie – korzystny przy łysieniu.

• Dodawany do szamponów i masek do skóry głowy.

Dłonie i stopy:

• Działanie dezodoryzujące i ściągające.

• Polecany do preparatów przeciwpotnych i odświeżających.

Paznokcie:

• Wzmacnia i odświeża skórki, działa przeciwbakteryjnie.

• Nadaje świeży zapach preparatom do pielęgnacji paznokci.

Jama ustna i zęby:

• Możliwy dodatek do płukanek w niskich stężeniach (antyseptyk).

• Działa odkażająco i odświeżająco – wymaga ostrożności.

Właściwości farmakologiczne

• Przeciwzapalne i przeciwobrzękowe – redukuje stany zapalne skóry i błon śluzowych.

• Przeciwbakteryjne i antyseptyczne – hamuje rozwój drobnoustrojów (Staphylococcus, Streptococcus, Candida).

• Wykrztuśne i przeciwkaszlowe – pomocny w infekcjach górnych dróg oddechowych.

• Rozkurczowe i spazmolityczne – wpływa na mięśnie gładkie (jelita, oskrzela).

• Wspomaga krążenie żylne i limfatyczne – pomocny przy żylakach, hemoroidach, cellulicie.

• Estrogenopodobny (łagodnie) – korzystny w PMS i menopauzie.

Właściwości aromaterapeutyczne

• Stabilizujący, uziemiający – działa kojąco na emocje, wzmacnia wewnętrzne poczucie bezpieczeństwa.

• Pomaga przy lękach, żałobie, poczuciu rozproszenia – często stosowany w terapii traumy.

• Wspiera oddychanie – szczególnie w połączeniu z eukaliptusem lub sosną.

• Wspomaga koncentrację i duchową pracę – idealny do medytacji i praktyk uważności.

Toksykologia i bezpieczeństwo

• Uznawany za bezpieczny (GRAS).

• Brak działania fototoksycznego.

• Niskie ryzyko alergii – jednak możliwa nadwrażliwość przy skórze suchej i uszkodzonej.

• Nie zaleca się stosowania w ciąży i u małych dzieci (ze względu na działanie hormonalne i brak danych toksykologicznych).

• Może wpływać na ciśnienie krwi – zachować ostrożność u osób z nadciśnieniem.

Profil zapachowy

• Zapach: świeży, drzewno-ziołowy, lekko balsamiczny, z subtelną nutą iglastą i słodyczą żywicy.

• Ton wyciszający, suchy i elegancki.

• Klasyfikowany jako nuta serca z tendencją do bazy.

Kompatybilność

Zapachowa:

• Dobrze łączy się z:

  • lawendą, szałwią muszkatołową, geranium

  • eukaliptusem, cyprysem błotnym (Taxodium), sosną, jałowcem

  • cytryną, pomarańczą, wetiwerią, paczulą

Chemiczna:

• Kompatybilny z olejkami monoterpenowymi, alkoholowymi, lekkimi kwiatowymi.

• Nie zaleca się łączenia z ostrymi fenolami i aldehydami (np. tymol, cynamon).

Trwałość chemiczna

• Bardzo dobra – powyżej 5 lat.

• Niskie ryzyko utlenienia, dzięki wysokiej zawartości stabilnych monoterpenów.

Zastosowanie i dawkowanie

Kosmetyki:

• Kremy przeciwtrądzikowe: 0,1–0,5%

• Serum antycellulitowe, do masażu nóg: 0,5–1%

• Kremy do stóp i dłoni (przeciwpotne): 0,2–0,5%

• Szampony, lotiony do skóry głowy: 0,1–0,3%

• Preparaty pod oczy (obrzęki, drenaż): 0,05–0,1%

Aromaterapia:

• Dyfuzja: 3–5 kropli – wieczorem lub w czasie skupienia

• Masaż relaksacyjny i limfatyczny: 0,5–1% w oleju bazowym

• Kąpiel aromaterapeutyczna: 5 kropli z emulgatorem (np. mlekiem lub solą Epsom)

Mydła:

• Nadaje świeży, drzewny zapach – stabilny do 1%

• Kompatybilny z olejkami oczyszczającymi (lawenda, rozmaryn)

Świece:

• Składnik świec oczyszczających powietrze – do 2%

• Kompozycje relaksujące, drzewne, świątynne

Inne zastosowania

• Olejek do masażu limfatycznego i drenującego – w gabinetach fizjoterapeutycznych.

• Stosowany w kompozycjach perfum orientalno-drzewnych (męskich i unisex).

• Naturalny repelent przeciw komarom i molom.

Zastosowanie spożywcze

• Brak statusu GRAS – niezalecany do spożycia.

• W przeszłości stosowany jako dodatek aromatyczny do alkoholi i naparów (dziś – niepraktykowane ze względów bezpieczeństwa).

• Potencjalne ryzyko toksyczności układu pokarmowego przy spożyciu olejku eterycznego.

Zastosowanie wewnętrzne

• Nie stosować wewnętrznie bez nadzoru specjalisty.

• Olejek może wpływać na układ hormonalny i naczyniowy.

• Brak wystarczających badań nad bezpieczeństwem doustnego stosowania.

• Ryzyko interakcji z lekami hipotensyjnymi, moczopędnymi i hormonalnymi.

Czy wiesz, że?

1. W starożytności cyprys był symbolem nieśmiertelności.

2. Olejek cyprysowy często jest stosowany w perfumach niszowych o profilach „leśnych” i „duchowych”.

3. Współczesne badania potwierdzają wpływ olejku na mikrokrążenie limfatyczne.

4. Cedrol – składnik olejku – ma właściwości uspokajające i nasenne.