Kokos (Cocos nucifera): Olej kokosowy Virgin, eko

Palma kokosowa (kokos właściwy) Cocos nucifera L. należąca do rodziny Arekowatych (Arecaceae) występuje na piaszczystych wybrzeżach strefy tropikalnej i subtropikalnej. Te piękne palmy natychmiast kojarzą się z wymarzonymi wakacjami na egzotycznych, odległych wyspach, z urokliwymi plażami i ciepłym, błękitnym morzem. Dzięki temu, że orzechy kokosowe unoszą się na wodzie i są odporne na działanie morskiej wody mogą podróżować niesione prądami oceanów po całym globie, ale nowa palma może wyrosnąć tylko w miejscach gdzie średnia roczna temperatura wynosi 27-35°C.

Palma kokosowa jest jednym z najbardziej użytecznych drzew na świecie i w językach tubylczych jej nazwa często odnosi się do niezliczonej ilości zastosowań. Używane jest drewno, liście, z kwiatów otrzymuje się cukier kokosowy, nie mówiąc już o owocach. Owoce palmy kokosowej zależnie od gatunku mogą być zielone, żółte a nawet czerwono-brązowe. Pod cienką skórą znajduje się włóknista owocnia otaczająca dużą pestkę o twardej skorupie. Z owocni otrzymuje się włókna kokosowe, które są cennym surowcem wykorzystywanym między innymi do produkcji lin, materacy, chodników, obić tapicerskich. Wydobyte z owoców pestki tradycyjnie nazywane są orzechami kokosowymi. Zawierają jadalne jądro (bielmo kokosowe), puste w środku, częściowo wypełnione wodą kokosową.

Świeże bielmo zawiera do 40% tłuszczu i ok. 50% wody. Po rozłupaniu kokosów suszone jest na słońcu lub suszarniach. Wysuszone jądra kokosowe zwane koprą służą do wyrobu mączki kokosowej, wiórek kokosowych, wykorzystywane są w przemyśle spożywczym i cukierniczym. Ze zmielonej kopry tłoczony jest olej, który w temperaturze pokojowej jest w formie stałej. Olej kokosowy praktycznie nie jełczeje i z tego względu jest olejem o bardzo wysokiej trwałości, nie ulegającym psuciu. Charakterystyczną cechą oleju kokosowego jest wysoka zawartość nasyconych kwasów tłuszczowych o krótkich i średnich łańcuchach, głównie kwasu laurynowego (ok. 50%).

Olej kokosowy od dawana używany był nie tylko do gotowania, ale również stosowano go jako środek antyseptyczny, ściągający, bakteriobójczy. W medycynie ludowej olej kokosowy używany był jako środek przeciwnowotworowy (Hartwell, 1967). Inne źródła podają zastosowanie oleju kokosowego w przypadku zapalenia oskrzeli, astmy, grypy i przeziębienia, osłabieniu i wyniszczeniu organizmu, gruźlicy, biegunki, zaparć, nudności, zakażeń układu pokarmowego (dur brzuszny, żółtaczka), bolesnych miesiączek, chorób wenerycznych, bólu ucha, zapalenia dziąseł i bólu zębów, ropni, obrzęku, stłuczeń, oparzeń, łysienia. Jako środka wspomagającego usuwanie tasiemców i innych robaków jelitowych, antidotum przy ukąszeniach węży, moczopędnego, hemostatycznego, ściągającego, antyseptycznego i antybakteryjnego (Duke i Wain, 1981).

Najnowsze badania wskazują, że olej kokosowy jest skutecznym remedium w próchnicy zębów. Jest to wynikiem działania antybakteryjnego kwasu laurowego (laurynowego). Kwas laurowy niszczy również wiele rodzajów wirusów (HIV, opryszczka, odra i inne) a także pasożytnicze pierwotniaki i grzyby.

Kosmetyka

Na bazie oleju kokosowego mogą być tworzone kremy, maści, balsamy, olejki do ciała i włosów - o działaniu antybakteryjnym i przeciwgrzybiczym. Innym powodem częstego stosowania oleju kokosowego do pielęgnacji skóry są jego właściwości nawilżające, ochronne i gojące. Olej kokosowy dobrze się wchłania, odblokowuje pory, pomaga zredukować zmarszczki, zwiotczenie skóry, wzmacnia, wygładza i poprawia elastyczność skóry. Stosowany jest zapobiegawczo w cellulicie i rozstępach. Używany jest także do pielęgnacji biustu, szczególnie w okresie karmienia piersią.

Olej kokosowy szczególnie polecany jest w przypadku suchej, szorstkiej i swędzącej skóry. Według badań porównawczych olej kokosowy w terapii suchej skóry jest lepszym i bezpieczniejszym środkiem niż powszechnie wykorzystywany w kosmetykach olej mineralny (Agero, AL i Verallo-Rowell, VM (2004)).

Olej kokosowy jest popularny w pielęgnacji włosów. Z powodzeniem może być stosowany w walce z pasożytami skóry głowy, w tym także z wszawicą. Według badań opublikowanych na łamach European Journal of Pediatrics w leczeniu wszawicy olej kokosowy okazał się bardziej skuteczny niż standardowo używane preparaty. Olej kokosowy zapobiega wypadaniu włosów i łysieniu, chroni włosy przed utratą wilgoci i białka, nadaje włosom zdrowy połysk i zapobiega elektryzowaniu się. Jego stosowanie pomaga pozbyć się łupieżu i swędzenia skóry głowy. Może być używany do głębokiego kondycjonowania włosów, szczególnie w zabiegach na gorąco. Silny wpływ oleju kokosowego na włosy potwierdzają wyniki badań opublikowane w Journal of Cosmetic Science. Szczególnie efektywny jest przypadku włosów bardziej porowatych i zniszczonych (np. stylizacją, farbowaniem). W przeciwieństwie do innych olejów, nie mówiąc już o oleju mineralnym, olej kokosowy ma zdecydowanie najsilniejszy korzystny wpływ na włosy i zapobiega utracie białka zarówno przez włosy zdrowe jak i uszkodzone. Skuteczność oleju kokosowego wynika z dużego powinowactwa kwasu laurynowego do białek włosów, dzięki czemu może przeniknąć do najgłębszych warstw włosa.

Kolejną właściwością mającą duże znaczenie jest aktywność hamująca rozwój dermatofitów. Są to grzyby nitkowate, które atakują powierzchniowe warstwy naskórka, paznokcie i włosy. Niektóre gatunki tych grzybów mogą być bardzo wyspecjalizowane i na przykład atakować keratynę, wszędzie gdzie tylko ją znajdą. Mogą dawać bardzo różne objawy, od łagodnych, trudno rozpoznawalnych, aż po intensywne ropne zapalenia i grzybice. Na podstawie badań przeprowadzonych w Indiach (Garg, AP & Mulller, J (1992)) dowiedziono, że u badanych osób problemy skóry głowy i włosów powodowane przez te grzyby należały do rzadkości, co było wynikiem częstego stosowania oleju kokosowego do pielęgnacji włosów.

W Azji Południowo-Wschodniej olej kokosowy jest popularnym środkiem stosowanym systematycznie w celu zapobiegania siwieniu włosów.

Ojej kokosowy ma długą historię stosowania w masażu ciała. Najczęściej kojarzony jest z masażem hawajskim, aczkolwiek tradycyjnie był używany do masażu również w Indiach, na Filipinach, Indonezji i Ameryce Łacińskiej. Masaż olejem kokosowym zapobiega infekcjom skóry, nawilża i uelastycznia skórę, działa przeciwstarzeniowo. Z uwagi na bardzo wysoką odporność na jełczenie jest olejem bardzo bezpiecznym.

Olej kokosowy jest używany do wyrobu najlepszych, łagodnych dla skóry, naturalnych mydeł oraz szamponów i innych produktów do mycia i kąpieli. Pozwala otrzymać gęstą, luksusową pianę nawet w twardej wodzie. Poza tym wydłuża trwałość mydła.

Zastosowanie spożywcze

Olej kokosowy jest powszechnie wykorzystywany w przemyśle spożywczym, cukierniczym, między innymi do produkcji lodów. Polecany jest przez dietetyków jako zdrowy olej. Jest odporny na wysoką temperaturę i nadaje się do smażenia. Nie zmienia smaku potraw i jest idealny dla wszystkich tych osób, którym przeszkadza smak lub zapach innych olejów. Ma korzystny wpływ na zdrowie i często jest spożywany jako suplement diety.

Przechowywanie: Olej praktycznie się nie psuje, jest bardzo odporny na jełczenie i jest przydatny do użycia przez długi czas. W czasie gorących dni może się topić i przechodzić w fazę płynną.

Uwaga! Olej pakujemy w torby foliowe lub opakowania plastikowe.