Frangipani (plumeria alba) / olejek absolut frangipani absolut
Absolut frangipani (Plumeria Alba Flower Absolute), aromatyczny ekstrakt uzyskiwany z kwiatów plumerii białej (Plumeria alba L.). Skład absolutu frangipani obejmuje m.in. alkohole aromatyczne (fenyloetanol, alkohol benzylowy), estry (octan benzylu, octan fenyloetylu), związki indolowe, seskwiterpeny (farnesol, nerolidol), a także niewielkie ilości aldehydów i ketonów. Dzięki temu posiada charakterystyczny, egzotyczny zapach: intensywnie kwiatowy, słodki, kremowy, z nutami tropikalnymi, balsamicznymi i subtelnie zielonymi. W perfumerii absolut z plumerii ceniony jest jako składnik kompozycji typu orientalnego, kwiatowego i egzotycznego, szczególnie w nutach serca. W kosmetyce wykorzystywany jest nie tylko jako substancja zapachowa, ale również ze względu na właściwości łagodzące, kojące, zmiękczające i antyoksydacyjne – szczególnie w pielęgnacji skóry suchej, dojrzałej i wrażliwej. W aromaterapii przypisuje mu się działanie relaksujące, antydepresyjne i wspomagające równowagę emocjonalną. Ze względu na silne działanie zapachowe stosuje się go w niskich stężeniach.
Opis
Plumeria alba L., znana powszechnie jako frangipani lub kwiat lei, jest wiecznie zielonym lub częściowo zrzucający liście krzewem lub małym drzewem z rodziny Apocynaceae. Naturalnie występuje w rejonach tropikalnych Ameryki Środkowej i Karaibów, ale obecnie powszechnie uprawiana jest w Indiach, Tajlandii, Indonezji, a także w regionach śródziemnomorskich jako roślina ozdobna. Roślina osiąga wysokość do 6 metrów, ma mięsiste gałęzie, lancetowate liście i pachnące, białe kwiaty z żółtym środkiem. Frangipani preferuje gleby przepuszczalne i dobrze nasłonecznione stanowiska.
Absolut z frangipani (Plumeria alba) uzyskiwany jest głównie przez ekstrakcję rozpuszczalnikową świeżych kwiatów. Jego skład to złożona mieszanina związków aromatycznych, estrów, alkoholi i laktonów:
Alkohole aromatyczne: benzylowy, fenyloetylowy
Estry: benzoesan benzylu, octan benzylu, octan linalilu
Monoterpeny i seskwiterpeny: linalol, farnezol, nerolidol, geraniol
Laktony makrocykliczne: ambrettolid, muskenon
Związki fenolowe: eugenol, metyleugenol
Indole i związki azotowe: śladowe ilości skatolu
Właściwości kosmetyczne i dermatologiczne
Skóra:
Silnie nawilżające i zmiękczające – zawartość estrów i laktonów sprzyja utrzymaniu wilgoci w naskórku.
Antyoksydacyjne – ochrona przed stresem oksydacyjnym i starzeniem (geraniol, nerolidol).
Łagodzące – dla skóry wrażliwej i reaktywnej.
Regenerujące – wspomaga odnowę komórek naskórka.
Włosy:
Wygładza łuskę włosa, nadaje połysk i ułatwia rozczesywanie.
Działa ochronnie na suche, zniszczone włosy.
Potencjalne właściwości przeciwłupieżowe (przeciwgrzybicze).
Dłonie i stopy:
Działa dezodoryzująco i relaksująco – idealne do kąpieli stóp, kremów do rąk.
Wspomaga pielęgnację skóry popękanej, suchej i zrogowaciałej.
Paznokcie:
Odżywia skórki i płytkę paznokciową.
Poprawia wygląd dłoni i chroni przed wysuszeniem.
Właściwości farmakologiczne
Przeciwzapalne – wykazano hamowanie cytokin zapalnych (IL-6, TNF-α).
Przeciwgrzybicze i przeciwbakteryjne – działa na Candida albicans, Staphylococcus aureus i Propionibacterium acnes.
Przeciwutleniające – obecność linalolu, farnezolu i innych związków zmniejsza stres oksydacyjny w tkankach.
Przeciwbólowe – badania na modelach zwierzęcych wykazały redukcję bólu neuropatycznego.
Cytotoksyczne – niektóre składniki (np. irydoidy w soku roślinnym) wykazują aktywność przeciwnowotworową in vitro.
Właściwości aromaterapeutyczne
Afrodyzjakalny, euforyzujący – działa rozluźniająco i sensualnie.
Stabilizujący emocjonalnie – redukuje napięcie, niepokój, wspiera stan medytacyjny.
Poprawia nastrój i pewność siebie – idealny do kompozycji podnoszących samoocenę.
Pomaga w bezsenności i lękach – efekt nasenny i antystresowy (szczególnie w połączeniu z wetiwerią lub sandałowcem).
Toksykologia i bezpieczeństwo
Ogólnie uznawany za bezpieczny w zastosowaniach kosmetycznych przy niskich stężeniach (<1%).
Może powodować reakcje alergiczne przy bezpośrednim kontakcie – wskazana próba uczuleniowa.
Nie stosować w czasie ciąży i karmienia.
Profil zapachowy
Zapach: bogaty, egzotyczny, kremowy, kwiatowy, z nutami wanilii, gardenii i migdałów.
Bardzo trwały, zmysłowy, głęboki – klasyfikowany jako nuta serca.
Często używany jako nuta przewodnia w perfumach orientalnych i tropikalnych.
Kompatybilność
Zapachowa:
Doskonale komponuje się z:
ylang-ylang, jaśminem, różą, neroli
sandałowcem, wetiwerią, paczulą
wanilią, ambrettą, benzoesem
Chemiczna:
Kompatybilny z innymi ekstraktami kwiatowymi i żywicznymi.
Niekorzystne reakcje z silnymi cytrusami (limonka, grejpfrut) – możliwe destabilizowanie woni.
Trwałość chemiczna
Średnia do bardzo dobrej (nawet powyżej 4 lat)
Przechowywać w chłodnym, ciemnym miejscu, najlepiej w szkle z ciemnego szkła.
Może ciemnieć z czasem z powodu utleniania estrów i fenoli.
Zastosowanie i dawkowanie
Kosmetyki:
Perfumy i kompozycje zapachowe: 0,1–3%
Kremy do twarzy: 0,05–0,2%
Olejki do masażu: 0,1–0,5%
Kremy do rąk/stóp: 0,1–0,3%
Serum do włosów: 0,05–0,2%
Aromaterapia:
Dyfuzor: 1–3 krople (w blendzie z olejami nośnymi)
Kominki zapachowe: do 5 kropli na łyżkę wody
Masaże relaksacyjne: 1% w oleju bazowym
Mydła:
Trudny w formulacji z uwagi na delikatność zapachu – dodatek do fazy zapachowej w <1%
Świece:
Doskonały składnik świec sojowych i kokosowych – stężenia 0,5–2%
Inne zastosowania
Komponent luksusowych perfum (niche, haute couture).
Składnik olejków do masażu ajurwedyjskiego.
Aromat do kosmetyków pielęgnacyjnych w SPA.
Czy wiesz, że?
Nazwa „frangipani” pochodzi od włoskiego markiza Frangipani, który stworzył pierwsze perfumy o tej nazwie w XVI w.
W tradycji hawajskiej kwiat frangipani symbolizuje miłość i kobiecą zmysłowość.
Kwiaty frangipani są wykorzystywane w ceremoniach ślubnych i pogrzebowych w wielu kulturach Azji.