Marula (Sclerocarya birrea): Olej z nasion nierafinowany, tłoczony na zimno

Marula (Sclerocarya birrea) należy do dużych drzew rodzimych dla Afryki Południowej i tropikalnego obszaru Afryki Wschodniej. Drzewo bardzo odporne na suszę i przystosowane do niekorzystnych warunków środowiska. Występuje na suchych, piaszczystych nieurodzajnych glebach i każdego roku, systematycznie wydaje plony. Dlatego jest bardzo ważną rośliną na ubogich terenach wiejskich w Afryce, gdzie występuje chroniczny niedobór pożywienia. Nazywane jest drzewem życia, bo zapewnia pożywienie i lekarstwa. Jest częścią wielu obrzędów, symbolem płodności i gwarantem kobiecej urody. Wywar z kory lub korzeni stosowany jest w przypadku chorób zakaźnych przewodu pokarmowego, ma działanie profilaktyczne przeciwko malarii. Kora jest doskonałym lekarstwem na hemoroidy, natomiast korzeń skutecznie pomaga w przypadku chorób oczu. Świeże liście używane są na zgagę, do leczenia cukrzycy, na wrzody, oparzenia i ukąszenia przez pająki.

Owoce maruli wielkości 2-5 cm pokryte są miękkim, blado-zielonym egzokarpem (skórką), który żółknie gdy stają się dojrzałe. Wewnątrz znajduje się soczysty, biały miąższ o egzotycznym smaku. Owoce spożywane są na surowo, wyrabia się z nich dżemy, sfermentowane napoje dla dzieci i napoje alkoholowe. W środku owoców znajduje się twarda pestka z najczęściej dwoma lub trzema nasionami. Nasiona podobnie jak orzechy mogą być spożywane na surowo lub prażone, mają wyborny smak i uchodzą za przysmak. Nasiona zawierają tak dużo tłuszczu, że dosłownie zgniatając je w palcach daje się z nich wycisnąć olej.

Olej z maruli od dawna używany był jako środek konserwujący, chroniący produkty spożywcze przed zepsuciem a także do leczenia i pielęgnacji skóry i włosów. Jest popularnym środkiem do pielęgnacji małych dzieci. Używany jest również jako balsam do leczenia dolegliwości uszu, nosa i gardła. Dzieciom podaje się kilka kropli przed jedzeniem by zapobiec przeziębieniom. Surowy olej charakteryzuje się bladym, żółtawo-brązowym kolorem i przyjemnym, orzechowym aromatem. Olej otrzymuje się go wyłącznie z drzew dziko rosnących a więc jest olejem naprawdę ekologicznym.

Ma bardzo wysoką wartość odżywczą. Profilem kwasów tłuszczowych przypomina oliwę z oliwek ale w przeciwieństwie do oliwy posiada niezwykle wysoką stabilność oksydacyjną (ponad 10 razy większą). Ponieważ olej zawiera bardzo mało witaminy E dotychczas uważano, że jego odporność na utlenianie wynikała ze składu kwasów tłuszczowych. Jednak ostatnie badania wskazują, że wysokie właściwości przeciwutleniające mogą być efektem obecności w oleju specyficznych związków o charakterze antyoksydacyjnym, które jeszcze do końca nie zostały zbadane i rozpoznane. Są one częścią frakcji niezmydlającej oleju, która waha się w granicach 3800-4300 mg/kg. Zapewne to ich obecność sprawia, że olej z maruli ma jedną z najwyższych wśród olei dostępnych na rynku zdolność wychwytywania wolnych rodników. Co ciekawe zdolność ta w przypadku maruli jest wyższa niż u innych oleiz dużo większą frakcją niezmydlaną.

Zastosowanie kosmetyczne

Wysoka zawartość kwasu oleinowego w konfiguracji z kwasem linolowym czynią ten olej idealnym do stosowania miejscowego. W badaniach naukowych mających na celu sprawdzenie działania nawilżającego, poprawę gładkości skóry i redukcję zaczerwienienia wykazano wysoką skuteczność oleju. Olej z maruli może być pomocny w leczeniu suchej i spękanej skóry, łuszczycy i egzemy. Jest również dobrym wyborem w przypadku skóry tłustej i trądziku. Polecany jest dla nawilżenia i wygładzenia skóry, dla zapobiegania oznakom starzenia się skóry i zmniejszenia zmarszczek, aby zmniejszyć zaczerwienienie, dla zredukowania blizn, jest idealny do stosowania w okolicach oczu, właściwy dla delikatnej skóry małych dzieci. Ten wysoce odżywczy i ochronny olej jest również bardzo dobrym wyborem dla produktów do pielęgnacji ust oraz włosów delikatnych i zniszczonych.

Zastosowanie spożywcze

Olej z maruli jest olejem jadalnym, cenionym jako surowiec do produkcji żywności funkcjonalnej i suplementów diety.