Alantoina

Opis

Alantoina to organiczny związek chemiczny o wzorze C₄H₆N₄O₃, będący diureidową pochodną kwasu moczowego. Naturalnie występuje w niektórych roślinach (m.in. Symphytum officinale – żywokost lekarski). Znana i ceniona od dekad w dermatologii i kosmetyce, stanowi niezwykle skuteczny składnik o działaniu łagodzącym, przyspieszającym regenerację oraz poprawiającym kondycję skóry. W kosmetyce alantoina ceniona jest za swoje właściwości keratolityczne, regenerujące, nawilżające i przeciwzapalne. Działa wygładzająco i zmiękczająco, wspomaga proces gojenia się naskórka, niweluje podrażnienia, redukuje uczucie swędzenia i pieczenia. Jest składnikiem idealnym do pielęgnacji skóry wrażliwej, uszkodzonej, suchej, a także skóry niemowląt. Powszechnie stosowana w kremach, balsamach, mleczkach, maściach, szamponach, odżywkach, żelach do kąpieli, piankach do golenia, pastach do zębów oraz produktach po opalaniu i depilacji.
Dzięki doskonałej tolerancji dermatologicznej i braku właściwości drażniących alantoina znajduje zastosowanie także w kosmetykach dziecięcych i hipoalergicznych. Często łączona z pantenolem, allantoiną, bisabololem lub ekstraktami roślinnymi w celu spotęgowania działania łagodzącego i regenerującego. Doskonale sprawdza się także w preparatach typu „after shave” oraz jako składnik wspomagający leczenie skóry łojotokowej i trądzikowej.

Parametry fizyko-chemiczne

• Nazwa INCI: Allantoin

• Forma: Biały, drobny, bezzapachowy proszek lub kryształki

• Rozpuszczalność: słabo rozpuszczalna w wodzie (0,5–0,6%), lepiej w gorącej wodzie, alkoholu etylowym i roztworach wodno-alkoholowych

• pH roztworu 0,5%: ok. 5,0–6,0

• Temperatura topnienia: 225–230°C

• Stabilność: stabilna w zakresie pH 4–8

• Higroskopijność: niehigroskopijna

Właściwości

Kosmetyczne:

• Zmiękcza i wygładza naskórek

• Nawilża warstwę rogową skóry

• Działa keratolitycznie (delikatnie złuszczająco)

• Poprawia elastyczność skóry

Dermatologiczne:

• Wspomaga proces gojenia mikrouszkodzeń naskórka

• Zmniejsza podrażnienia, pieczenie, zaczerwienienie

• Przeciwdziała swędzeniu i pękaniu skóry

• Wspiera leczenie AZS, ŁZS, łupieżu, trądziku

Funkcjonalne:

• Działa synergistycznie z innymi substancjami aktywnymi (np. pantenolem)

• Redukuje potencjał drażniący niektórych składników (np. kwasów AHA/BHA)

Zastosowanie

• Kremy i balsamy do ciała: regeneracja, ukojenie, nawilżenie

• Kosmetyki po goleniu i depilacji: łagodzenie podrażnień, przyspieszenie gojenia

• Kosmetyki do stóp i rąk: zmiękczenie zrogowaceń, gojenie pęknięć

• Płyny i żele do higieny intymnej: działanie kojące i ochronne

• Szampony i odżywki: łagodzenie podrażnień skóry głowy, przeciwświądowo

• Kosmetyki dla dzieci: łagodność i bezpieczeństwo

• Produkty SPA: regeneracja, działanie kojące

• Kosmetyki po opalaniu: redukcja zaczerwienienia i pieczenia

• Pasty do zębów i płukanki: łagodzenie nadwrażliwości, gojenie dziąseł

Dawkowanie

• Kremy i balsamy: 0,2–1% – regeneracja, działanie łagodzące

• Preparaty dermatologiczne: 0,5–2% – leczenie zmian skórnych, uszkodzeń

• Produkty do stóp: 1–2% – zmiękczanie zrogowaceń

• Szampony i odżywki: 0,1–0,5% – świąd i podrażnienia skóry głowy

• Kosmetyki dla dzieci: 0,1–0,5% – profilaktyka odparzeń i łagodzenie

• Płyny do higieny intymnej: 0,1–0,3% – działanie ochronne i kojące

• Pasty do zębów: 0,2–0,5% – działanie łagodzące na dziąsła

Sposób użycia

• Dodawać do fazy wodnej poniżej 60°C, najlepiej podczas chłodzenia emulsji

• W formułach wodno-alkoholowych dobrze się rozpuszcza

• Można używać w postaci gotowych roztworów 0,5% jako komponent aktywny

• W kosmetykach micelarnych – rozpuszczenie w wodzie z konserwantem

• W kosmetykach myjących – jako dodatek aktywny do bazy detergentowej

• W maskach i peelingach enzymatycznych – łagodzi potencjalne podrażnienia

Kompatybilność

Kompatybilna z:

• Pantenolem

• Kwasem hialuronowym

• Hydrolatami

• Ekstraktami roślinnymi

• Witaminą E i C

• Polimerami zagęszczającymi

Niekompatybilna z:

• Bardzo zasadowymi środowiskami (pH > 8)

• Niektórymi silnymi utleniaczami

Toksykologia i bezpieczeństwo

• Produkt nietoksyczny, dobrze tolerowany przez skórę

• Bezpieczny także w kosmetykach dla dzieci i niemowląt

• Nie wywołuje podrażnień, uczuleń, nie jest fototoksyczny

• Zarejestrowany w bazach CIR i SCCS jako bezpieczny składnik kosmetyczny

Uwagi formulacyjne

• Alantoinę należy dodawać w temperaturze poniżej 60°C

• Przy wyższych stężeniach może się krystalizować – warto przygotować roztwór wodny wcześniej

• Należy kontrolować pH produktu końcowego (najlepiej 5–6,5)

• W połączeniu z glikolem propylenowym poprawia rozpuszczalność

Czy wiesz, że?

• Alantoina była jednym z pierwszych składników aktywnych stosowanych w dermokosmetykach

• Związki alantoinowe występują w śluzie niektórych ślimaków – stąd popularność „śluzu ślimaka” w kosmetykach

• Jest składnikiem aktywnym w wielu preparatach leczniczych – od kropli do oczu po maści na hemoroidy

• Alantoina ułatwia penetrację skóry przez inne składniki aktywne – działa jako tzw. enhancer

Przykłady formulacji

1. Krem do rąk regenerujący (dla kobiet):

   • Alantoina 0,5%,

   • Masło shea 5%,

   • Olej z awokado 3%,

   • Emulgator M 5%,

   • Woda do 100%

2. Balsam po goleniu (dla mężczyzn):

   • Alantoina 0,2%,

   • Pantenol 1%,

   • Gliceryna 3%,

   • Hydrolat z szałwii 10%,

   • Alkohol cetylowy 2%

3. Mydło syndetowe w płynie:

   • Alantoina 0,3%,

   • Coco Glucoside 10%,

   • Betaina kokamidopropylowa 5%,

   • Kwas mlekowy (pH do 5,5),

   • Ekstrakt z nagietka 2%

4. Maść na pękającą skórę stóp:

   • Alantoina 1%,

   • Lanolina 10%,

   • Olej kokosowy 5%,

   • Tlenek cynku 2%,

   • Masło mango 4%

5. Szampon przeciwświądowy:

   • Alantoina 0,5%,

   • Olejek z drzewa herbacianego 0,5%,

   • Baza myjąca łagodna 15%,

   • Ekstrakt z pokrzywy 2%

6. Krem do pielęgnacji skóry niemowląt:

   • Alantoina 0,3%,

   • Pantenol 1%,

   • Olej ze słodkich migdałów 3%,

   • Emulgator na zimno 4%

7. Serum regenerujące nocne:

   • Alantoina 0,5%,

   • Kwas hialuronowy 0,2%,

   • Ekstrakt z lukrecji 1%,

   • Hydrolat różany 20%

8. Maska po opalaniu:

   • Alantoina 0,4%,

   • D-pantenol 1,5%,

   • Żel aloesowy 5%,

   • Woda 70%,

   • Emulgator naturalny 4%

9. Odżywka do paznokci i skórek:

   • Alantoina 0,2%,

   • Olej z pestek moreli 5%,

   • Witamina E 0,5%

10. Pasta do zębów łagodząca:

• Alantoina 0,3%,

• Gliceryna 10%,

• Ksylitol 5%,

• Olejek miętowy 0,5%

11. Żel intymny:

• Alantoina 0,2%,

• Kwas mlekowy 0,5%,

• Guma ksantanowa 0,4%,

• Hydrolat rumiankowy 10%