Dimetikon 350
Dimetikon 350 (INCI: Dimethicone). Klasyczny „silk maker” do kremów, balsamów, produktów do golenia, demakijażu i pielęgnacji włosów. Tworzy na skórze i włosach cienki, nieklejący film zmniejszający szorstkość, poprawiający poślizg i odporność na ścieranie, a w formulacjach przeciwsłonecznych wspiera efekt „waterproof”. Sprawdza się jako detackifier w dezodorantach, poprawia rozprowadzanie pigmentów i nadaje połysk. Jest stabilny chemicznie i termicznie, nierozpuszczalny w wodzie, miesza się z wieloma silikonami (np. phenyl trimethicone) oraz wybranymi estrami (np. IPM/IPP).
Opis
Dimetikon 350 jest typowym kosmetycznym dimetikonem, o średniej lepkości nadający emulsjom i olejowym bazom gładką, jedwabistą aplikację. Tworzy lekki film ograniczający tarcie i utratę wody z naskórka oraz poprawia rozprowadzanie pigmentów. W balsamach i kremach 0,5–2% daje miękkość i poślizg; 5–10% wzmacnia efekt bariery ochronnej dłoni czy stóp. W dezodorantach obniża lepkość i kredowość, w preparatach do opalania podnosi odporność na wodę, a w demakijażu ułatwia rozpuszczanie makijażu długotrwałego. Dimetikon 350 to nie tylko klasyczny składnik kosmetyków, ale też środek antypienny, smarny i ochronny w farmacji, przemyśle spożywczym, chemicznym i technicznym.
Charakterystyka
INCI: Dimethicone
CAS 63148-62-9; WE 613-156-5
Lepkość (25°C): ok. 350 mm²/s
Gęstość (25°C): ok. 0,97 kg/l
Rozpuszczalność (przykłady):
– Rozpuszczalny – cyclopentasiloxane, phenyl trimethicone, dimethiconol C/V, isododecane, IPM/IPP
– Nierozpuszczalny – woda, glikol, etanol, większość olejów roślinnych, olej mineralny, MCT i C12-15 alkyl benzoate
Dla kogo?
Dla poprawy poślizgu i przyjemnego efektu po aplikacji kosmetyku
Dla zwiększenia odporności na ścieranie
Aby zmniejszyć lepkość/lepienie (deo)
Zwiększyć odporność na wodę (np. kosmetyki do opalania, kremy ochronne)
Polepszyć dyspersję pigmentów i połysk w kolorówce.
Właściwości kosmetologiczne
Skóra (twarz/ciało): jedwabiste wykończenie, mniejsza szorstkość i tarcie, film ochronny ograniczający irytację mechaniczną/chemiczną (np. golenie)
Dłonie/stopy: efekt bariery i poślizgu – mniej pęcherzy i otarć, lepsza odporność na mycie (wyższe użycie 3–10%)
Włosy: łatwiejsze rozczesywanie, połysk, mniejsze puszenie, ochrona końcówek; działa jako kondycjoner/zmiękczacz
Paznokcie/skórki: wygładzenie i połysk w olejkach do skórek (z IPP/IPM)
Zastosowanie
Kremy, balsamy i mleczka O/W (poślizg, bariera)
Preparaty do opalania i po opalaniu (wodoodporność, poślizg)
Demakijaż olejowy i mleczka (łatwiejsze rozpuszczanie make-up)
Produkty do golenia (kremy/lotiony/pianki – mniejsze tarcie)
Dezodoranty/antyperspiranty (detack)
Kolorówka (dyspersja pigmentów, „slip & shine”)
Pielęgnacja włosów (odżywki, serum bezwodne)
Dawkowanie
Kremy/lotiony: 0,5–2% – jedwabistość i poślizg; 5–10% – silniejsza bariera/ochrona.
Kosmetyki do opalania: 1–10% – odporność na wodę,
Dezodoranty/antyperspiranty: 0,5–2% – zmniejszenie kleistości/niższa kredowość.
Demakijaż/żele i panki do golenia: 0,5–2% – poślizg, mniejsze tarcie.
Włosy (odżywki/serum): typowo 0,5–2% w odżywkach; w serum bezwodnym może być więcej (10–30%)
Kompatybilność
Pełna: silikony, isododecane, IPM/IPP, wybrane filtry UV organiczne
Brak mieszalności lub ograniczona: woda, etanol, glikole, octyldodecanol, większość olejów roślinnych i olej mineralny, MCT, C12-15 alkyl benzoate
W emulsjach dodawać do fazy olejowej lub nośnika
Toksykologia i bezpieczeństwo
CIR (2022): panele ekspertów uznały dimetikon i pokrewne polimery za bezpieczne w obecnych sposobach użycia i stężeniach, pod warunkiem braku działania drażniącego;
SDS: produkt nieklasyfikowany jako niebezpieczny wg CLP; toksyczność ostra: LD50 doustnie >5000 mg/kg, LD50 skóra >2000 mg/kg
Regulacyjnie: wpis w ECHA/REACH dla CAS 63148-62-9; szeroka obecność w inwentarzach (TSCA, DSL, itp.)
Żywność: dopuszczony do stosowania w żywności (E 900)
Trwałość chemiczna
Stabilny, dobra odporność termiczna i oksydacyjna
Uwagi formulacyjne
Dodawaj do fazy olejowej lub wstępnie rozpuść (isododecane / IPM / IPP / kompatybilne silikony) – unikaj bezpośredniego łączenia z olejami roślinnymi i glikolami (możliwa separacja).
Dla szamponów rozważ pre-emulsję
W mydłach CP może migrować/pocić się – lepsze są syndety lub mydła M&P
Zbyt wysokie stężenia mogą „zdusić” sensorykę (śliskość/film) – zacznij od 0,5–1%
Inne zastosowania (niekosmetyczne)
Farmacja i medycyna
Preparaty przeciw wzdęciom i gazom – działa jako środek zmniejszający napięcie powierzchniowe pęcherzyków gazu w przewodzie pokarmowym, ułatwia ich pękanie i eliminację.
Leki dermatologiczne – np. maści ochronne, preparaty przeciw wszom (dimetikon 350 stosuje się w roztworach i sprayach).
Implanty i sprzęt medyczny – powłoki silikonowe działające jako bariera i zmniejszające tarcie.
Substancja pomocnicza w tabletkach i kapsułkach (antypieniąca, poprawiająca poślizg).
Przemysł spożywczy
Środek antypieniący (E 900) – dodawany w produkcji piwa i napojów gazowanych; dżemów i konfitur; olejów do smażenia (zapobiega tworzeniu piany); cukru, soków owocowych, mleka w proszku.
Środek antyadhezyjny w procesach technologicznych (zapobiega przywieraniu produktów).
Przemysł techniczny
Środek smarny i przeciwpieniący w instalacjach przemysłowych (np. przy produkcji papieru, farb, detergentów).
Preparaty antyadhezyjne do form odlewniczych i gumowych.
Dodatek do olejów silnikowych (przeciwpieniący, stabilizujący lepkość).
Smar silikonowy w mechanizmach delikatnych (np. sprzęt AGD, aparatura laboratoryjna).
Środki czystości i higieny
Środek antypieniądzy w detergentach (proszki do prania, tabletki do zmywarek).
Środek do nabłyszczania i ochrony powierzchni: mebli, karoserii, gumy, skóry syntetycznej.
Środek do płynów do płukania tkanin – poprawia miękkość, zmniejsza elektryzowanie.
Inne zastosowania specjalistyczne
Polerowanie i ochrona lakierów samochodowych (preparaty detailingowe).
Płyny do formowania kabli i przewodów – zmniejsza tarcie przy przeciąganiu.
- Materiały laboratoryjne – jako ciecz referencyjna do kalibracji lepkościomierzy.