Kozłek lekarski (valeriana officinalis) / olejek eteryczny walerianowy

Kozłek lekarski (valeriana officinalis) / olejek eteryczny walerianowy

Olejek eteryczny z kozłka lekarskiego (Valeriana officinalis). Olejek destylowany parą wodną z korzeni tej cenionej rośliny leczniczej, znanej od starożytności ze swojego działania uspokajającego. Posiada charakterystyczny aromat – ziemisty, ziołowy, lekko słodkawy, z nutą wilgotnej gleby i piżma – który sprawia, że znajduje zastosowanie głównie w preparatach terapeutycznych i kompozycjach perfum orientalnych. Bogaty w seskwiterpeny (m.in. valeranon, bornyl acetate, valerenal), wykazuje silne działanie uspokajające, nasenne i przeciwlękowe. W aromaterapii stosowany w celu łagodzenia bezsenności, napięcia nerwowego, migren i objawów przewlekłego stresu. Działa również lekko przeciwskurczowo, co czyni go pomocnym przy napięciach mięśniowych czy dolegliwościach miesiączkowych. W perfumerii niszowej wykorzystywany jako nuta bazowa o głębokim, medytacyjnym charakterze. Olejek z kozłka lekarskiego to surowiec o wyjątkowo silnym profilu terapeutycznym, ceniony w fitoterapii i aromaterapii klinicznej.

SKU: EO155 Kategoria: Marka:

Opis

Kozłek lekarski (Valeriana officinalis L.) to bylina z rodziny Caprifoliaceae (dawniej Valerianaceae), występująca naturalnie w Europie, Azji i części Ameryki Północnej. Roślina osiąga wysokość do 1,5 m, posiada pierzaste liście i baldachowate, różowawe lub białe kwiaty o intensywnym zapachu. Surowcem zielarskim są głównie kłącza i korzenie (Radix Valerianae), zbierane jesienią. Olejek eteryczny uzyskuje się metodą destylacji parą wodną z wysuszonych korzeni.

Skład chemiczny

Olejek zawiera kilkadziesiąt związków czynnych, w tym:

  • Seskwiterpeny: valeranon, valerenal, valerenol – odpowiadają za działanie uspokajające,

  • Kwas walerenowy i jego pochodne – działanie neurologiczne,

  • Bornylowy ester kwasu izowalerianowego – charakterystyczny, ostry zapach,

  • β-kariofilen, humulen, acetoksyvaleranat, limonen, pinene – wspomagające działanie przeciwzapalne i uspokajające.

Właściwości kosmetyczne

  • Działanie łagodzące i uspokajające na skórę – stosowany w pielęgnacji skóry reaktywnej, atopowej i zestresowanej,

  • Tonizujący wpływ na układ naczyniowy, może być używany w preparatach wspomagających mikrokrążenie,

  • Potencjalne działanie przeciwłojotokowe – używany w tonikach i płynach do cery tłustej,

  • Uwaga: silny, specyficzny zapach może być wyzwaniem w formułowaniu kosmetyków.

Właściwości farmakologiczne

  • Silne działanie uspokajające i nasenne – poprzez wpływ na receptory GABA w ośrodkowym układzie nerwowym,

  • Przeciwlękowe, przeciwdepresyjne – potwierdzone w badaniach in vivo,

  • Spazmolityczne – redukcja napięcia mięśni gładkich (jelita, macica),

  • Lekko przeciwbólowe i przeciwzapalne,

  • Działa neuroprotekcyjnie – możliwa ochrona komórek mózgu przed stresem oksydacyjnym.

Zastosowanie w aromaterapii

  • Silnie uziemiający olejek, stosowany w zaburzeniach snu, przewlekłym napięciu i depresji,

  • Wspiera regenerację emocjonalną – przy lęku, żałobie, przeciążeniu psychicznym,

  • Używany w medytacji i terapii traumy,

  • Ze względu na zapach, często łączony z olejkami delikatniejszymi (np. lawenda, kadzidłowiec) jako komponent bazy.

Toksykologia i bezpieczeństwo

  • Uważany za bezpieczny przy stosowaniu zewnętrznym w odpowiednich stężeniach,

  • Wewnętrzne stosowanie wyłącznie pod kontrolą specjalisty (interakcje z lekami nasennymi i uspokajającymi),

  • Możliwe działania niepożądane: senność, zawroty głowy, w dużych dawkach ból głowy, uczucie znużenia,

  • Nie zalecany u dzieci do 3 r.ż., kobiet w ciąży i karmiących,

  • Potencjał uczulający niski, choć zapach może być drażniący.

Kompatybilność zapachowa

Olejek z kozłka ma charakterystyczny, ziemisto-korzenny, balsamiczny i lekko zwierzęcy zapach (często określany jako „stęchły” lub „mysi”). Dobrze komponuje się z:

  • Lawendą, szałwią muszkatołową, kadzidłowcem,

  • Wetiwerią, drzewem sandałowym,

  • Cyprysem, melisą, benzoesem – do tonowania ostrych nut.

Profil zapachowy

  • Nuta bazy – bardzo trwała, dominuje,

  • Zapach określany jako intensywny, ziemisty, „korzenny z mokrym drewnem”,

  • W perfumiarstwie stosowany rzadko, ale używany jako substancja funkcyjna w nutach orientalnych i zielnych.

Dawkowanie

Kosmetyki pielęgnacyjne:

  • Kremy, maseczki, toniki do skóry wrażliwej: 0,1–0,3%

  • Produkty do cery tłustej, skóry głowy: 0,2–0,5%

  • Preparaty nocne: 0,1–0,25% (uspokojenie skóry i układu nerwowego)

Aromaterapia:

  • Dyfuzja: 1–3 krople (zaleca się mieszanie z olejkami łagodzącymi zapach)

  • Masaż relaksacyjny: 0,5–1% w oleju nośnikowym

  • Inhalacja parowa: niezalecana

Mydła:

  • Dozowanie: 0,2–0,5% w masie tłuszczowej

  • Zapach dobrze znosi zasadowe środowisko, ale należy tonować ostrą nutę (np. lawendą, cyprysem)

Świece:

  • Dozowanie: 0,5–2% w masie woskowej

  • Nadaje głęboki, ciepły i ziemisty ton – warto łączyć z nutami drzewnymi lub kwiatowymi dla złagodzenia

Podobne produkty