Olej tucuma (astrocaryum vulgare) nierafinowany

Opis

Palma tucuma Astrocaryum vulgare Mart. z rodziny Arecaceae, rośnie głównie w północnej Brazylii, Gujanie i regionach Amazonii. Osiąga do 15 m wysokości, jej pień jest pokryty twardymi kolcami, a liście są pierzaste i rozłożyste. Palma wytwarza jadalne owoce – pestkowce z twardą skorupą i grubą warstwą pomarańczowego miąższu. To właśnie ten miąższ (pulpa) – bogaty w pigmenty i lipidy – stanowi źródło oleju z pulpy tucumy, odmiennego od oleju z nasion.

Skład chemiczny

Profil chemiczny:

• Karotenoidy: do 400 mg/kg, głównie beta-karoten, alfa-karoten, luteina – silne antyoksydanty.

• Kwasy tłuszczowe:

  • Kwas oleinowy (C18:1, omega-9): 40–55%

  • Kwas palmitynowy (C16:0): 20–25%

  • Kwas linolowy (C18:2, omega-6): 5–10%

  • Kwas stearynowy (C18:0): 3–6%

• Tokoferole (witamina E): głównie gamma-tokoferol.

• Polifenole, triterpeny, skwalen.

• Brak znacznych ilości nasyconych KT średniołańcuchowych (w przeciwieństwie do oleju z nasion).

Parametry organoleptyczne:

• Konsystencja: płynna lub lekko gęsta w temp. pokojowej.

• Barwa: intensywnie pomarańczowa do czerwonopomarańczowej.

• Zapach: charakterystyczny, owocowo-orzechowy, nieco ziemisty.

• Smak: słodkawo-orzechowy, z nutą egzotycznego owocu.

Właściwości kosmetyczne i zalecenia stosowania

Olej z pulpy tucumy to naturalny emolient i silny przeciwutleniacz, o wyjątkowym działaniu pielęgnacyjnym dzięki zawartości karotenoidów i kwasów tłuszczowych. W przeciwieństwie do oleju z nasion, jest lekki i szybko wchłanialny, o bardziej jedwabistej konsystencji.

Skóra twarzy i ciała:

• Chroni przed stresem oksydacyjnym i promieniowaniem UV,

• Rozjaśnia i poprawia koloryt skóry (dzięki beta-karotenowi),

• Wspiera regenerację komórkową i opóźnia oznaki starzenia,

• Intensywnie nawilża i zmiękcza,

• Polecany do skóry suchej, odwodnionej, szarej, dojrzałej.

Zalecenia:

• Czysty olej jako serum na noc lub olej bazowy do kosmetyków: 3–15%

• Można łączyć z witaminą C i E dla efektu anti-aging.

Włosy i skóra głowy:

• Chroni przed promieniowaniem UV i zanieczyszczeniami,

• Odżywia włókno włosa, nadaje elastyczność i blask,

• Nie przeciąża włosów cienkich (lekka konsystencja).

Dłonie i stopy:

• Regeneruje popękaną skórę,

• Uelastycznia naskórek, przywraca barierę lipidową.

Paznokcie i skórki:

• Uelastycznia macierz paznokcia, nawilża i wzmacnia płytkę,

• Ułatwia odsuwanie suchych skórek.

Właściwości farmakologiczne

• Silne działanie antyoksydacyjne (karotenoidy, tokoferole, skwalen): neutralizacja ROS, ochrona DNA komórkowego.

• Działanie przeciwzapalne: obniżenie poziomu cytokin zapalnych (IL-6, TNF-α).

• Działanie fotoprotekcyjne: absorpcja UVB, ochrona przed fotostarzeniem.

• Potencjalne działanie przeciwnowotworowe (badania in vitro): beta-karoten hamuje proliferację niektórych linii komórkowych.

• Właściwości hipolipemizujące (spożycie): kwas oleinowy wspiera profil lipidowy.

• Wpływ na układ odpornościowy: karotenoidy stymulują odpowiedź immunologiczną.

Toksykologia i bezpieczeństwo

• Bezpieczny do stosowania zewnętrznego i wewnętrznego (tradycyjnie spożywany).

• Nie zawiera alergenów, nie jest drażniący ani fototoksyczny.

• Brak działania komedogennego.

• Zalecane przechowywanie w ciemnym, chłodnym miejscu (chronić przed światłem ze względu na degradację karotenoidów).

Kompatybilność

Kompatybilny z:

• Olejami lekkimi i półsuchymi: marula, jojoba, dzika róża, sacha inchi,

• Masłami: mango, shea nilotica (niskotopliwe),

• Aktywnymi składnikami przeciwstarzeniowymi: witamina C, kwas ferulowy, koenzym Q10,

• Olejkami eterycznymi: mandarynkowym, geraniowym, różanym, kadzidłowym.

Niekompatybilny z:

• Silnie zasadowymi pH (>8) – rozkład karotenoidów,

• Roztworami o wysokiej zawartości etanolu – destabilizacja fazy tłuszczowej.

Zastosowanie i dawkowanie

Kosmetyki pielęgnacyjne:

• Kremy i sera anti-aging: 3–10%

• Balsamy koloryzujące i regenerujące: 5–20%

• Produkty do skóry po ekspozycji na słońce: 5–15%

• Kremy do rąk i stóp: 5–25%

Masaż:

• Stosowany samodzielnie lub z innymi olejami: 20–100%

• Szczególnie polecany do masażu twarzy i szyi (lekka konsystencja)

Pielęgnacja włosów:

• Maseczki i olejowanie na mokro: 5–50%

• Lekkie serum do końcówek: 2–8%

Mydła naturalne (na zimno):

• Supertłuszczenie: 5–10% (nadaje kolor i kremowość piany)

• Barwiący i pielęgnujący dodatek (karotenoidy)

Inne zastosowania

• Surowiec w kosmetyce kolorowej: naturalny pigment (pomadki, róże, balsamy),

• Balsamy ochronne do tatuaży i skóry wrażliwej,

• Produkty dla dzieci i kobiet w ciąży (bezpieczeństwo + lekka konsystencja),

• Świece pielęgnacyjne i masażowe.

Zastosowanie spożywcze i wewnętrzne

Spożywcze:

• Tradycyjnie spożywany lokalnie jako olej jadalny – źródło beta-karotenu.

• Może wspierać profil lipidowy (kwas oleinowy) i odporność (prowitamina A).

• Dopuszczalne dzienne spożycie: 5–10 ml (1–2 łyżeczki).

Wewnętrzne (w formie kulinarnej lub leczniczej):

• Stosowany jako naturalny suplement beta-karotenu.

• Może wspomagać skórę od wewnątrz i wzrok.

• Ryzyko: zbyt duże dawki mogą wywołać karotenodermię (pomarańczowe zabarwienie skóry), nie zalecany przy hipowitaminozie D bez nadzoru lekarza.

• Interakcje: może wchodzić w interakcję z lekami hipolipemizującymi, retinoidami i przeciwutleniaczami – wskazany nadzór przy jednoczesnym stosowaniu.

Czy wiesz, że?

1. Zawartość beta-karotenu w oleju z pulpy tucumy jest wyższa niż w marchwi.

2. Używany jako naturalny samoopalacz i „rozświetlacz” skóry.

3. Roztopiony olej stosowany jest przez lokalne społeczności do pielęgnacji skóry niemowląt.

4. Tucuma stanowi ważny produkt agroekologii amazońskiej – jego uprawa przeciwdziała wylesianiu.

5. Olej z pulpy tucumy jest znacznie mniej stabilny termicznie niż olej z nasion – należy unikać obróbki cieplnej.

6. W kosmetykach kolorowych stosowany jest jako roślinna alternatywa dla syntetycznych pigmentów.

7. Może być wykorzystywany jako naturalny filtr przeciwsłoneczny (wspomagający ochronę przed UV).

8. Nadaje kosmetykom złocisty kolor bez potrzeby dodawania barwników.