Olivem 1000

Opis

Olivem 1000 jest naturalnym, pozyskiwanym z oliwy z oliwek emulgatorem do emulsji typu olej-w-wodzie (O/W), cenionym za wielofunkcyjność i łagodne działanie. W temperaturze pokojowej ma postać białawych, woskowych płatków o temperaturze topnienia ok. 70°C. Jako emulgator niejonowy (pozbawiony ładunku) jest kompatybilny z szeroką gamą składników i zapewnia formulacjom wysoką stabilność nawet w szerokim zakresie pH. Dzięki pochodzeniu roślinnemu (100% z oliwek, przy produkcji użyto również certyfikowanego oleju palmowego RSPO) oraz braku PEG-ów spełnia rygorystyczne standardy kosmetyki naturalnej (Ecocert, COSMOS) i jest w pełni biodegradowalny. Wyróżnia się zdolnością samoemulgacji – upraszcza tworzenie stabilnych kremów i balsamów nawet w warunkach domowego laboratorium, co czyni go popularnym wyborem formulatorskim także dla kosmetyków DIY.

Olivem 1000 składa się z dwóch głównych komponentów: Cetearyl Olivate i Sorbitan Olivate. Są to estry otrzymywane z kwasów tłuszczowych oliwy z oliwek połączonych odpowiednio z alkoholem cetearylowym i sorbitanem. Taka kombinacja hydrofilowo-lipofilowych cząsteczek nadaje Olivem 1000 charakter emulgatora niejonowego o wartości HLB ok. 9, idealnego do tworzenia emulsji typu olej-w-wodzie. W praktyce oznacza to, że w formułach kosmetycznych dodaje się go zwykle do fazy olejowej i topi w temp. 70–75°C, po czym pozwala zemulgować do ok. 20–25% fazy tłuszczowej bez konieczności użycia dodatkowych emulgatorów. Olivem 1000 jest dobrze rozpuszczalny w rozpuszczalnikach organicznych i dyspersyjny w gorącej wodzie, co ułatwia proces emulgowania. Otrzymana emulsja przybiera strukturę ciekłokrystaliczną (lamelarną). Struktura ta nie tylko zwiększa stabilność fizyczną emulsji, lecz także sprawia, że kosmetyk naśladuje organizację warstwy rogowej naskórka, co ma istotne konsekwencje pielęgnacyjne.

Dlaczego go lubimy?

Pozyskiwany z oliwek, wolny od PEG i syntetycznych detergentów, łatwo biodegradowalny – idealny dla formulatorów stawiających na surowce eko. Spełnia kryteria certyfikatów naturalności (COSMOS/Ecocert) i wpisuje się w trend clean beauty. Bezpieczny nawet dla cery wrażliwej i alergicznej – testy dermatologiczne potwierdziły brak działania drażniącego (hipoalergiczny). Może być stosowany w produktach dla dzieci i niemowląt. Emulsje z Olivem 1000 tworzą lamelarne układy ciekłokrystaliczne podobne do warstwy lipidów skóry, co skutkuje intensywnym, długotrwałym nawilżeniem, wsparciem bariery i efektem kojącym. Skóra jest mniej podatna na przesuszenie i podrażnienia. Kremy z tym emulgatorem są lekkie, jedwabiste w odczuciu, łatwo się rozprowadzają i dobrze wchłaniają.

Formulacje nie lepią się ani nie pozostawiają białych smug („efekt mydlenia” został zredukowany). Skóra po aplikacji jest miękka, nawilżona, bez tłustego filmu. Działa dobrze w szerokim spektrum formuł i z wieloma składnikami – toleruje kwasy AHA, DHA (samoopalacze), ekstrakty, filtry UV mineralne i chemiczne, a nawet składniki kationowe (np. w odżywkach). Stabilny w zakresie pH 3–12, więc sprawdza się zarówno w kwaśnych kremach z kwasami, jak i bardziej zasadowych produktach. To samodyspergujący emulgator – w kontakcie z wodą sam tworzy emulsję, co ułatwia pracę. Nie wymaga skomplikowanego sprzętu ani skomplikowanych procedur – z powodzeniem korzystają z niego początkujący formulatorzy DIY, uzyskując profesjonalne rezultaty.

Dla kogo, do czego?

Olivem 1000 jest doskonałym wyborem dla producentów kosmetyków naturalnych, rzemieślniczych oraz pasjonatów DIY, poszukujących bezpiecznych i efektywnych surowców. Polecany jest szczególnie do formuł dla osób o skórze wrażliwej, alergicznej czy dziecięcej – jego łagodność i biomimetyczne właściwości sprawiają, że emulsje z Olivem 1000 są dobrze tolerowane nawet przez najbardziej delikatną skórę. Sprawdza się w kosmetykach minimalistycznych (gdy chcemy ograniczyć liczbę składników, zachowując skuteczność) oraz w tzw. clean beauty, gdzie kluczowa jest naturalność i prosty skład.

Ten emulgator odnajduje się praktycznie w każdym typie kosmetyku pielęgnacyjnego wymagającym emulsji O/W. Jest używany w kremach do twarzy (na dzień, na noc, przeciwstarzeniowe), lekkich lotionach i mleczkach do ciała, odżywczych balsamach do skóry suchej, a także w kosmetykach specjalistycznych: kremach po opalaniu, emulsjach łagodzących po zabiegach czy ochronnych kremach z filtrami UV. Olivem 1000 z powodzeniem stosuje się w produktach do oczyszczania twarzy (np. mleczkach, kremowych cleanserach), ponieważ pozwala uzyskać łagodną formułę myjącą bez siarczanów.

Ze względu na brak komedogenności i właściwości regulujące wilgotność skóry jest też odpowiedni w preparatach do cery trądzikowej i problematycznej. W recepturach do włosów Olivem 1000 służy do tworzenia odżywek, masek i kremów kondycjonujących – poprawia nawilżenie i elastyczność włosów oraz ułatwia ich rozczesywanie. Jego uniwersalność i bezpieczeństwo czynią go składnikiem chętnie wykorzystywanym w kosmetykach rodzinnych (dla dzieci i dorosłych) oraz produktach tworzonych w domu, gdzie potrzebna jest niezawodność i prosta obsługa.

Właściwości

Oprócz podstawowej roli emulgatora, Olivem 1000 pełni też funkcję aktywnego składnika pielęgnacyjnego. Emulsje stworzone z jego udziałem formują na skórze ciekłokrystaliczne struktury lamelarne, które integrują się z warstwą rogową naskórka. Działają jak „druga skóra” – zmniejszają transepidermalną utratę wody (TEWL) i wzmacniają barierę hydrolipidową, zapewniając długotrwałe nawilżenie oraz ochronę przed czynnikami zewnętrznymi. Dzięki ciągłemu, intensywnemu nawilżeniu skóra staje się mniej reaktywna – emulsje lamelarne wyciszają nadreaktywność, koją podrażnienia i zaczerwienienia, co jest szczególnie cenne przy cerze wrażliwej czy uszkodzonej barierze naskórkowej.

Olivem 1000 potrafi łagodzić podrażnienia i wspomagać regenerację uszkodzonych komórek skóry – zaobserwowano redukcję stanu zapalnego oraz przyspieszoną naprawę uszkodzeń keratynocytów. To realny dowód, że emulsje na nim oparte nie tylko nie drażnią, ale wręcz działają kojąco i ochronnie. Regularne stosowanie produktów z Olivem 1000 sprzyja poprawie ogólnej kondycji skóry: staje się ona lepiej nawilżona, bardziej elastyczna i odporna na czynniki drażniące. U osób ze skłonnością do atopii czy przesuszenia, takie lamelarne kremy pomagają odbudować uszkodzoną barierę i zmniejszyć objawy (np. szorstkość, świąd).

Struktura emulsji z Olivem 1000 sprzyja także skuteczniejszemu działaniu substancji czynnych zawartych w kosmetyku. Ciekłokrystaliczne układy działają jak nośnik – ułatwiają przenikanie w głąb skóry np. hydrofilowych składników aktywnych (witamin, kofeiny, niacynamidu), poprawiając ich efektywność. Zaobserwowano również, że dzięki równomiernemu rozproszeniu filtrów UV w lamelarnej matrycy, kremy z Olivem 1000 mogą minimalnie podnosić ochronę przeciwsłoneczną formulacji (choć oczywiście sam w sobie filtrem nie jest).

Unikalną zaletą Olivem 1000 jest jego neutralność wobec mikrobiomu skóry. Producent przeprowadził badania wykazujące, że emulsje na bazie tego składnika nie zaburzają naturalnej flory bakteryjnej skóry, a wręcz pomagają zachować jej różnorodność i równowagę. Jest to niezwykle istotne z punktu widzenia zdrowia skóry – prawidłowy mikrobiom to lepsza odporność na patogeny i mniejsza skłonność do problemów dermatologicznych.

Zastosowanie (przykłady)

Olivem 1000 stosuje się jako główny emulgator w emulsjach O/W, zapewniając jednocześnie efekt konsystencjotwórczy (zagęszczający) w formulacji. Standardowo dodaje się go do fazy olejowej kosmetyku, który następnie łączy się z fazą wodną w wysokiej temperaturze. Zakres zalecanych stężeń wynosi: 3–5% przy użyciu jako jedyny emulgator (co umożliwia stabilne zemulgowanie 15–25% olejów) oraz 0,5–2% gdy pełni rolę współemulgatora uzupełniającego strukturę emulsji. W lżejszych produktach (sera, mleczka) często stosuje się 3–4%, a w gęstszych kremach nawet do 6–8% dla uzyskania większej lepkości i trwałości.

W praktyce popularna proporcja to ok. 5% Olivem 1000 na 15–20% fazy tłuszczowej (stosunek emulgator:olej 1:4), co zapewnia optymalną stabilność, teksturę i brak efektu mydlenia. Powyżej 25–30% zawartości fazy olejowej wskazane bywa włączenie drugiego emulgatora lub zwiększenie dodatku zagęstników dla pewności stabilności. Z kolei minimalne efektywne stężenie Olivem 1000 to ok. 1–2% – np. jako dodatek strukturotwórczy obok innego emulgatora (dla poprawy konsystencji i właściwości sensorycznych kremu).

Emulgator ten działa w szerokim zakresie warunków formulacji – jest wystarczająco odporny, by wytrzymać podgrzewanie potrzebne do procesu emulgacji (nie rozkłada się w typowych temp. do 80°C), a także stabilny w preparatach o pH od silnie kwaśnego do zasadowego (ok. pH 3–12). Dzięki temu formuły z kwasami (AHA, BHA) czy zasadowe samoopalacze DHA mogą korzystać z Olivem 1000 bez ryzyka rozkładu emulsji. Jego trwałość w gotowym produkcie oceniana jest wysoko – surowiec ma długi termin przydatności (do 5 lat), a emulsje z jego udziałem zachowują stabilność fizyczną przez wiele miesięcy (oczywiście przy poprawnym wykonaniu i konserwacji produktu).

Zalecenia formulacyjne

Proces emulgacji

Olivem 1000 dodaje się do fazy olejowej i ogrzewa do całkowitego stopienia (zalecane 75–80°C). Równolegle podgrzewa się fazę wodną (także do 75°C). Po osiągnięciu wymaganej temperatury, fazę olejową wlewa się powoli do fazy wodnej przy ciągłym mieszaniu. Najlepiej użyć mieszadła szybkoobrotowego, np. homogenizatora lub blendera. Miksować energicznie przez ok. 1–2 minuty, uważając by nie napowietrzać (trzymamy mieszadło zanurzone). Taki wstępnie zemulgowany krem odstawiamy następnie do studzenia. Podczas chłodzenia nie przerywamy wolnego mieszania (np. łopatką lub mieszadłem magnetycznym). Zapobiega to rozwarstwieniu, sprzyja formowaniu jednolitej struktury ciekłokrystalicznej i usuwa pęcherzyki powietrza, dając gładką, jednorodną emulsję. Gdy temperatura spadnie poniżej 40°C dodajemy składniki wrażliwe na ciepło (konserwant, witaminy, ekstrakty) i całość dokładnie mieszamy. Na koniec warto sprawdzić pH – docelowo większość kosmetyków ustawia się w zakresie 5,0–5,5, więc w razie potrzeby korygujemy (np. kwasem mlekowym lub NaOH). Olivem 1000 jest wprawdzie tolerancyjny (utrzymuje emulsję nawet poza tym zakresem), lecz aktywność konserwantów i zgodność ze skórą zwykle wymagają pH zbliżonego do fizjologicznego. Zauważalną cechą takich emulsji jest to, że mogą one zgęstnieć w ciągu kilkunastu godzin. Finalna lepkość stabilizuje się po 24 h, co należy uwzględnić oceniając konsystencję świeżo ukręconego kremu (następnego dnia będzie nieco gęstszy).

Wskazówki formulacyjne

Dla optymalnej stabilności zaleca się dodać do fazy wodnej zagęstnik (0,2% gumy ksantanowej lub innego polisacharydu) – poprawi  lepkość emulsji i zabezpieczy ją przed rozwarstwieniem szczególnie w pierwszej fazie chłodzenia. Innym sprawdzonym zabiegiem jest dodatek alkoholi tłuszczowych (np. cetylowego, cetearylowego 1–2%) do fazy olejowej – usztywniają nieco strukturę emulsji, nadając kremowi bardziej aksamitną konsystencję i zwiększając jego stabilność w wysokich temperaturach. Jeśli chcemy uzyskać wyjątkowo lekką formułę, warto ograniczyć ilość ciężkich maseł na rzecz lżejszych olejów lub estrów (np. C12-15 Alkyl Benzoate, Coco-Caprylate). Olivem 1000 dobrze z nimi współpracuje, dając mniej tłusty efekt końcowy.

Łączenie z innymi emulgatorami

Sam Olivem 1000 zwykle wystarcza do stabilnej emulsji, ale w bardziej wymagających recepturach można go połączyć z drugim emulgatorem. Często praktykowane jest dodanie 1–2% emulgatora np. stearynian glicerolu SE, lecytyna, czy emulgatorów cukrowych – wypełnia to „luki” w błonie emulsyjnej i dodatkowo stabilizuje kropelki tłuszczu. Takie połączenie potrafi też zniwelować pewien efekt mydlenia, który czasem występuje w świeżo zrobionych kremach na Olivem 1000 (białe smugi przy wcieraniu produktu). Innym sposobem na ograniczenie mydlenia jest zastosowanie nieco niższego udziału samego Olivem 1000 i dodanie np. Olivem 300 lub 2090 (0,5–2%). Są to również emulgatory z oliwy, które poprawiają film po aplikacji. W praktyce zauważono, że lekki „poślizg mydlany” ustępuje po kilku dniach od wykonania kremu, gdy emulsja dojrzeje. Warto więc odczekać przed ostateczną oceną produktu.

Typowe błędy do uniknięcia

Najczęstsze przyczyny problemów z emulsjami Olivem 1000 to niedogrzanie faz (emulgator musi się całkowicie rozpuścić – inaczej krem się rozwarstwi) oraz zbyt mała dawka emulgatora w stosunku do fazy tłuszczowej (trzeba trzymać się min. 3% przy standardowej zawartości olejów). Uważajmy też na dodawanie dużych ilości czystych elektrolitów (soli) – choć Olivem 1000 jest na nie odporny, ekstremalnie wysokie stężenia (np. w przypadku bardzo dużego udziału soku aloesowego, który bywa bogaty w sole) mogą zaburzyć strukturę emulsji. W razie wątpliwości zaleca się przeprowadzić test stabilności (np. próbę w podwyższonej temperaturze lub mrożenie/rozmrażanie) i ewentualnie zmodyfikować formułę. Ogólnie jednak Olivem 1000 uchodzi za łatwy w formulacje. Przy zachowaniu powyższych zaleceń kremy na nim udają się nawet początkującym.

Toksykologia i bezpieczeństwo

Olivem 1000 posiada znakomity profil bezpieczeństwa potwierdzony badaniami. Testy dermatologiczne wykazały brak właściwości drażniących i uczulających. Dzięki takiej łagodności może być stosowany nawet w produktach dla niemowląt i osób z atopowym zapaleniem skóry. Nie raportowano również działania komedogennego (nie zatyka porów) ani fotouczulającego (nie zwiększa wrażliwości na UV). Hypoalergiczność Olivem 1000 sprawia, że często pojawia się on w kosmetykach oznaczanych jako „dla alergików”. Jest to emulgator bezpieczny także wokół oczu – brak w nim potencjalnie drażniących związków, co potwierdza jego użycie w kremach pod oczy i preparatach do demakijażu. Z punktu widzenia chemicznego Olivem 1000 to substancja czysta i pozbawiona kontrowersyjnych zanieczyszczeń.

Bardzo istotnym aspektem jest wpływ na środowisko. Olivem 1000 jest w pełni biodegradowalny. Oznacza to, że spłukany z naszej skóry (np. w trakcie kąpieli) zostanie rozłożony przez mikroorganizmy i nie będzie się kumulował w ekosystemie wodnym. To ważne w kontekście rosnącej świadomości ekologicznej konsumentów. Ponadto surowiec ten może być stosowany w kosmetykach organicznych i przyjaznych środowisku – posiada odpowiednie certyfikaty (jest akceptowany przez Ecocert/COSMOS jako składnik pochodzenia naturalnego).