Petitgrain kwiatowy (citrus × aurantium) / olejek eteryczny petigrain kwiatowy (z gorzkiej pomarańczy)

Opis

Olejek Petitgrain sur Fleurs otrzymuje się z pomarańczy gorzkiej Citrus aurantium ssp. amara., z rodziny Rutaceae. Pomarańcza jest mieszańcem C. maxima i C. reticulata, występuje naturalnie w klimacie subtropikalnym i śródziemnomorskim. Olejek destylowany jest z młodych liści, pędów oraz drobnej ilości kwiatów, co nadaje mu wyjątkowy, zbalansowany profil aromatyczny – łączący cechy klasycznego petitgrain (z liści) oraz neroli (z kwiatów).

Skład chemiczny

• Monoterpeny:

  • Linalol: 30–45%

  • Limonen: 10–20%

  • Alfa-terpineol: 5–10%

  • Geraniol, nerol – śladowe ilości

• Estry:

  • Octan linalilu: 10–25%

  • Octan geranylu

• Seskwiterpeny: beta-kariofilen (1–3%)

• Aldehydy aromatyczne: niewielkie ilości (np. neral)

• Brak kumaryny i furanokumaryn typowych dla olejku ze skórek – bezpieczeństwo fototoksyczne wysokie.

Właściwości kosmetyczne

Skóra (twarz i ciało):

• Reguluje produkcję sebum (skóra tłusta, mieszana),

• Działa antybakteryjnie i przeciwzapalnie (trądzik, wypryski),

• Łagodzi zaczerwienienia, wspomaga gojenie,

• Odświeża, tonizuje i rozjaśnia cerę,

• Działa relaksująco na skórę podrażnioną stresem oksydacyjnym.

Zalecenia: do 1% w serum, tonikach, maseczkach, kremach nocnych.

Włosy i skóra głowy:

• Oczyszcza, działa antyseptycznie,

• Redukuje łupież, reguluje pracę gruczołów łojowych,

• Wspomaga porost włosów dzięki poprawie mikrokrążenia.

Dłonie i stopy:

• Działa antybakteryjnie i odświeżająco,

• Można stosować w produktach regenerujących po umyciu.

Paznokcie i skórki:

• Antyseptyczne działanie na macierz paznokcia,

• Pomaga w leczeniu stanów zapalnych wałów paznokciowych.

Jama ustna:

• Naturalny środek odświeżający oddech,

• Wpływa na redukcję bakterii beztlenowych (działanie antyseptyczne),

• Można stosować (0,05–0,1%) w płynach do płukania jamy ustnej – zawsze dobrze rozcieńczony.

Właściwości farmakologiczne

• Antybakteryjne: skuteczny przeciwko bakteriom Gram-dodatnim (Staphylococcus spp.) i Gram-ujemnym (E. coli, P. aeruginosa),

• Przeciwgrzybicze: działanie wobec drożdżaków (Candida spp.),

• Przeciwzapalne: zmniejsza ekspresję mediatorów zapalnych (badania in vitro),

• Przeciwlękowe i relaksujące: działanie potwierdzone w badaniach klinicznych (zmniejsza poziom kortyzolu),

• Lekko spazmolityczne: wpływa na napięcie mięśni gładkich,

• Przeciwwirusowe: hamowanie replikacji niektórych wirusów RNA (herpes simplex – badania wstępne).

Właściwości aromaterapeutyczne

• Działanie uspokajające: redukuje napięcie, stres, bezsenność – łagodniejszy niż neroli, ale dłużej utrzymujący się,

• Regulujące nastrój: pomocny przy labilności emocjonalnej, drażliwości, napięciu przedmiesiączkowym (PMS),

• Wzmacniający: w stanach psychicznego wypalenia, zmęczenia, lęku społecznego,

• Balansujący dla układu nerwowego autonomicznego: działa zarówno odprężająco, jak i lekko stymulująco.

Zastosowanie: dyfuzja (3–5 kropli), inhalacja parowa, kąpiel aromaterapeutyczna (do 6 kropli na łyżkę nośnika).

Toksykologia i bezpieczeństwo

• Bezpieczny dermalnie (brak furanokumaryn),

• Nie jest fototoksyczny – może być stosowany na dzień,

• Może powodować reakcje uczuleniowe u osób wrażliwych na linalol lub octan linalilu,

• Nie stosować nierozcieńczonego bezpośrednio na skórę,

• Bezpieczny dla kobiet w ciąży (rozcieńczony, zewnętrznie), brak danych o działaniu embriotoksycznym.

Profil zapachowy

• Nuty głowy i serca: świeże, zielono-kwiatowe,

• Delikatnie słodki, lekko gorzki,

• Łączy świeżość petitgrain z kwiatowością neroli – bardziej subtelny i aksamitny.

Kompatybilność

Łączy się dobrze z:

• Cytrusami: bergamotka, grejpfrut, mandarynka,

• Kwiatowymi: neroli, róża damasceńska, lawenda, ylang-ylang,

• Ziołowymi i drzewnymi: szałwia muszkatołowa, kadzidłowiec, drzewo sandałowe.

Kompatybilność z surowcami kosmetycznymi:

• Dobrze współgra z emolientami (olej jojoba, frakcjonowany kokosowy, skwalan),

• Stabilny w emulsjach i produktach wodnych (toniki, żele),

• Nie koliduje z witaminą C, niacynamidem, alantoiną, ceramidami.

Trwałość chemiczna

• Stabilny w warunkach chłodnych i ciemnych (przechowywanie <20°C),

• Umiarkowanie podatny na utlenianie (wrażliwość linalolu i estrów),

• Najlepiej zużyć do 2 lat.

Zastosowanie i dawkowanie

Kosmetyki i pielęgnacja:

• Toniki i kremy regulujące: 0,2–1%

• Serum anti-stress i anti-pollution: 0,5–1%

• Preparaty po goleniu: 0,2–0,8%

Aromaterapia:

• Dyfuzja: 3–5 kropli / 100 ml wody

• Kąpiel aromaterapeutyczna: do 6 kropli (na bazę)

• Inhalacja sucha: 1–2 krople na chusteczkę

Mydła:

• Naturalne mydła glicerynowe i CP: do 1%,

• Trwały zapach, lekko tonujący inne nuty cytrusowe.

Świece aromaterapeutyczne:

• Do 3% wosku, daje czysty, lekki aromat w nutach serca.

Inne zastosowania

• Kompozycje perfum niche i naturalnych – nuta serca,

• Preparaty relaksujące i wspomagające sen (roll-ony, mgiełki),

• Kosmetyki do jogi i medytacji (olejki do mat, balsamy punktowe),

• Aromatyczne płyny do płukania jamy ustnej.

Zastosowanie spożywcze i wewnętrzne

Spożywcze:

• Brak oficjalnego dopuszczenia jako suplement lub przyprawa w UE – użycie ograniczone do tradycyjnych mikrodawkowanych esencji kulinarnych, np. do aromatyzacji syropów, czekolady, likierów (poniżej 0,001%).

Wewnętrzne (fitoterapeutyczne):

• Tylko pod kontrolą aromaterapeuty/fitoterapeuty,

• Potencjalnie użyteczny przy łagodzeniu napięcia nerwowego i PMS – doustnie 0,05 ml (1 kropla) dziennie, max 7 dni,

• Interakcje: możliwa synergia z lekami uspokajającymi, unikać równoległego stosowania z inhibitorami MAO.

Ciekawostki

1. „Sur fleurs” oznacza wyjątkowy proces destylacji łączący siłę liści z delikatnością kwiatów – unikalne połączenie składników lotnych.

2. Jest uznawany za naturalną, tańszą alternatywę dla olejku neroli – o bardziej „zielonym” charakterze.

3. Jako składnik perfum znalazł się w kilku ekskluzywnych kompozycjach niszowych marek zapachowych.

4. W Tunezji i Egipcie używany od wieków jako zapach ślubny i środek rytualny – z uwagi na jego działanie harmonizujące emocje.

5. Dobrze znoszony przez dzieci (od 6 r.ż.) w mikrozastosowaniach rozcieńczonych do 0,25%.

6. Jeden z najrzadszych olejków cytrusowych w aromaterapii – często mylony z klasycznym petitgrain.

7. Może stabilizować inne olejki w mieszankach zapachowych (dzięki obecności alkoholi i estrów).