Olej morelowy rafinowany / olej z pestek moreli (Prunus armeniaca)

Prunus armeniaca L. (morela zwyczajna) jest drzewem owocowym z rodziny Rosaceae. Pochodzi z obszarów Azji Środkowej (Chiny, Iran, Armenia). Obecnie uprawiana jest w klimacie umiarkowanym i śródziemnomorskim na całym świecie. Olej pozyskiwany jest z pestek (nasion) znajdujących się wewnątrz twardych owocowych jąder, metodą tłoczenia na zimno, a następnie poddawany procesowi rafinacji dla zwiększenia stabilności i trwałości.

Skład chemiczny

Skład chemiczny (typowy):

• Kwas oleinowy (n-9): 60–75%

• Kwas linolowy (n-6): 20–30%

• Kwas palmitynowy: 4–7%

• Kwas stearynowy: <1–2%

• Śladowe ilości kwasu mirystynowego, behenowego i lignocerowego

• Fitosterole (β-sitosterol), skwalen, tokoferole (wit. E – głównie γ-tokoferol)

Parametry fizykochemiczne:

• Wygląd: jasnosłomkowy do bladożółtego

• Zapach: praktycznie bezzapachowy

• Smak: neutralny

• Lepkość: niska, szybko się wchłania

• Stabilność oksydacyjna: umiarkowana

• Liczba jodowa: 90–110

• Wartość liczby kwasowej: <0,5 mg KOH/g (dla oleju rafinowanego)

Właściwości kosmetyczne i zastosowania pielęgnacyjne

Olej z pestek moreli jest łagodny, dobrze tolerowany, niekomedogenny (skala 2), silnie emoliencyjny i przeciwzapalny.

Korzyści i rekomendacje:

• Skóra (twarz i ciało):

  • głęboko nawilża i wygładza naskórek (emolient półsuchy)

  • łagodzi zaczerwienienia i świąd (polecany do skóry wrażliwej i atopowej)

  • poprawia elastyczność skóry dojrzałej i zwiotczałej

  • sprzyja regeneracji naskórka po ekspozycji słonecznej

• Włosy i skóra głowy:

  • wzmacnia strukturę włosa, poprawia połysk

  • lekka ochrona UV i termiczna

  • nie obciąża włosów cienkich i delikatnych

  • koi skórę głowy (np. w łupieżu suchym)

• Dłonie i stopy:

  • zmiękcza zrogowaciały naskórek

  • idealny składnik do maseł i kremów regenerujących

• Paznokcie i skórki:

  • poprawia elastyczność płytki

  • zapobiega łamliwości i pękaniu

Właściwości farmakologiczne

• Działanie przeciwzapalne: hamuje ekspresję cytokin zapalnych (TNF-α, IL-6) dzięki zawartości niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT)

• Działanie przeciwutleniające: obecność tokoferoli i skwalenu wspomaga obronę przed stresem oksydacyjnym

• Działanie regenerujące: wspomaga odbudowę bariery lipidowej i odnowę komórkową skóry

• Potencjalne działanie przeciwnowotworowe (w przypadku oleju z nieoczyszczonych pestek zawierających amigdalinę – brak w rafinacie)

• Działanie łagodzące: stosowany w preparatach łagodzących AZS, łuszczycę, egzemę

Toksykologia i bezpieczeństwo

• Bezpieczny do użytku zewnętrznego i kosmetycznego

• Brak właściwości drażniących lub uczulających (niski potencjał alergenny)

• Rafinacja eliminuje amigdalinę (cyjanogenny glikozyd naturalnie występujący w pestkach)

• Nie powoduje fotouczuleń

• Stabilny mikrobiologicznie, nie wspiera wzrostu drobnoustrojów (niska zawartość składników azotowych i cukrów)

Kompatybilność

Kompatybilność:

• Dobrze łączy się z innymi olejami roślinnymi i masłami (np. jojoba, shea, argan)

• Kompatybilny z emulgatorami, lipidami, estrami, alkoholem cetylowym, lanoliną

• Współgra z witaminami lipofilnymi (A, D, E, F), retinolem, fitosterolami

Niekompatybilność:

• Nie zaleca się łączenia z substancjami silnie utleniającymi (np. nadtlenek benzoilu)

• Niekompatybilny z olejami o bardzo wysokiej polarności bez odpowiedniego emulgatora

Zastosowanie i dawkowanie

Kosmetyki:

• Kremy, balsamy, serum, olejki: 5–100%

• Produkty anti-aging i łagodzące: 10–30%

• Kosmetyki dla dzieci: 2–10%

• Kosmetyki naturalne i bio: do 100%

Masaż i SPA:

• Masaż twarzy i ciała (bazowy): 100%

• Masaż aromaterapeutyczny: 70–90% + 1–3% olejków eterycznych

Mydła:

• Dodatek superfat lub olej końcowy: 5–10%

• Nadaje łagodność i kremowość, ale nie spienia się intensywnie

Aromaterapia:

• Nośnik dla olejków eterycznych dla skóry wrażliwej i dziecięcej

Zalecenia formulacyjne

• Dobrze komponuje się w emulsjach typu O/W i W/O

• W recepturach z witaminami – zabezpieczyć antyoksydantem (np. tokoferolem)

• Może być używany jako olej transferowy w preparatach transdermalnych

Inne zastosowania

• Produkty dla niemowląt i dzieci (np. oliwki, kremy łagodzące)

• Oleje do golenia, balsamy po goleniu

• Peelingi mechaniczne i enzymatyczne – jako nośnik

• Mgiełki i spraye do ciała

• Podkłady i kremy BB/CC – jako emolient wspierający rozprowadzanie pigmentów

Zastosowanie spożywcze i wewnętrzne

Spożycie:

• Olej rafinowany może być spożywany (w przeciwieństwie do nierafinowanego oleju z amigdaliną!)

• Źródło NNKT, witamin i fitosteroli

Zastosowanie:

• Dodatek do sałatek, sosów, dań na zimno

• Często stosowany w kuchni ormiańskiej i perskiej

Dawki i bezpieczeństwo:

• Bezpieczne spożycie: 1–2 łyżeczki dziennie

• Nie zalecany do smażenia (niska temperatura dymienia: ok. 190°C)

• Brak znanych interakcji z lekami, ale należy zachować ostrożność przy stosowaniu z lekami obniżającymi cholesterol (potencjalna synergiczność z fitosterolami)

Czy wiesz, że?

1. W tradycyjnej medycynie perskiej olej z pestek moreli był stosowany do leczenia suchości skóry i jako olejek zapachowy dla niemowląt.

2. Nasiona moreli zawierają amigdalinę – związek o kontrowersyjnym działaniu przeciwnowotworowym (nieobecny w rafinowanym oleju!).

3. Olej z pestek moreli był wykorzystywany w recepturach perfumeryjnych jako baza utrwalająca.

4. W kosmetyce K-Beauty jest ceniony za "beztłuszczową lekkość" – szybko się wchłania, nie pozostawiając filmu.

5. W krajach śródziemnomorskich używany jako substytut migdałowego w produktach dla niemowląt.

6. Dzięki neutralności zapachowej, idealnie sprawdza się jako olej nośny w aromaterapii klinicznej.

7. Jest jednym z niewielu olejów, które mogą być stosowane bezpiecznie u wcześniaków i noworodków.

8. Popularny składnik w kosmetykach do skóry wokół oczu – łagodny i niepodrażniający.