Olej Sezamowy / Olej z sezamu (Sesamum indicum), rafinowany

Sezam Indyjski (Sesamum indicum) pochodzi z Afryki i prawdopodobnie jest najstarszą rośliną oleistą znaną człowiekowi, będącą źródłem jadalnego oleju. Sezam wykorzystywany był w Asyrii i Babilonie co najmniej 4 tys. lat temu. Według podań asyryjskich był pokarmem bogów. Natomiast w legendach starohinduskich jest symbolem nieśmiertelności.

Nasiona sezamu zawierają 40 - 60% oleju o doskonałej odporności antyoksydacyjnej, który praktycznie nie jełczeje nawet w gorącym klimacie. Wysoką stabilność olej zawdzięcza obecności naturalnych przeciwutleniaczy, takich jak sezamolin, sezamina, sezamol i tokoferole (witamina E). To one determinują również charakterystyczne właściwości oleju sezamowego.

Olej sezamowy jest olejem oleino-linolowym, gdyż w ponad 80% składa się z nienasyconych kwasów tłuszczowych oleinowego i linolowego, których poziom jest prawie równy. Ponadto zawiera 7 - 12% kwasu palmitynowego i 3 – 6% stearynowego. Proporcje kwasów tłuszczowych dla różnych odmian sezamu mogą się jednak dość znacznie różnić.

Olej sezamowy zawiera od 0,5 do 0,75% fitosteroli, głównie sitosterol, kampesterol, delta 5-avenasterol i stigmasterol. Zawartość tokoferoli zwykle wynosi od 400 do 700 ppm, przede wszystkim gamma-tokoferol (96 – 98%). Ponadto jest źródłem witamin z grupy B i minerałów.

Olej sezamowy znany jest z korzystnych właściwości prozdrowotnych. Pomaga utrzymać poziom dobrego cholesterolu we krwi (HDL) a obniża zły cholesterol (HDL). Aktywuje metabolizm i spalanie tłuszczy, a więc może być pomocny w regulowaniu wagi.

Olej sezamowy od tysięcy lat używany był do leczenia ran i chorób skóry. Przypisuje się mu działanie antywirusowe, antybakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwzapalne. Dowiedziono jego skuteczność w przypadku popularnych patogenów skóry, takich jak Staphylococcus i Streptococcus a także grzybów. Lekarze ajurwedyjscy używają oleju w leczeniu wielu chorób przewlekłych, w tym zapalenia wątroby, cukrzycy, migreny. W badaniach in vitro stwierdzono hamowanie wzrostu złośliwych komórek raka skóry a także raka okrężnicy (Smith i Salerno, 1992).

W eksperymencie z udziałem studentów z Maharishi University of Management w USA stwierdzono, że przepłukanie ust olejem sezamowym powodowało zmniejszenie o 85% bakterii powodujących zapalenie dziąseł. Stosowany jako płyn do płukania gardła likwiduje Streptococcus i inne bakterie wywołujące zapalenie gardła. Stosowany podobnie jak krople do nosa pomaga wyleczyć przewlekłe zapalenie zatok.

Pomocny jest w leczeniu łuszczycy, suchej skóry i innych dolegliwości skórnych. Używany jest do ochrony skóry przed ekspozycją na wiatr, chłód i słońce. Jest jednym z najlepszych olei do ochrony przed promieniowaniem UV.

Odżywia skórę głowy, likwiduje suchość i łupież. Skuteczny w zwalczaniu wszawicy. Chroni skórę przed działaniem chlorowanej wody na pływalni. Używany przed i po zabiegach w solarium pomaga zneutralizować wolne rodniki.

Olej sezamowy w kosmetyce określany jest jako naturalny balsam. Nawilża i oczyszcza skórę. Zalecany jest do zabiegów detoksykacji skóry. Jest również bardzo dobrym wyborem jako olej do masażu i aromaterapii. Jest jednym z najbardziej popularnych olejów w masażu ajurwedyjskim, a także do leczniczego masażu głowy (masażu indyjskiego).

Olej sezamowy użyty w recepturach mydła sprawia, że mydło ma właściwości odżywcze i nawilżające.