Masło kokum

Opis

Garcinia indica, znana powszechnie jako kokum, to wiecznie zielone drzewo tropikalne z rodziny Clusiaceae, występujące głównie w wilgotnych rejonach zachodnich Indii, zwłaszcza w stanach Maharasztra, Goa, Karnataka i Kerala. Dorasta do 10–15 metrów wysokości, ma ciemnozielone, skórzaste liście i drobne fioletowe kwiaty. Owoce kokum są jagodowe, kuliste, o średnicy około 3–5 cm, z ciemnofioletową, niemal czarną skórką, zawierające 5–8 pestek otoczonych miąższem. Pestki, z których tłoczy się masło, stanowią około 20–23% masy owocu. Garcinia indica jest odporna na suszę, uprawiana głównie z uwagi na swoje wartości kulinarne, medyczne i kosmetyczne. Drzewo to ma wielowiekowe znaczenie w ajurwedzie i tradycyjnej medycynie indyjskiej, a jego pestki dostarczają twardego, białego masła o wysokiej stabilności chemicznej i wyjątkowych właściwościach pielęgnacyjnych.

Masło z Garcinia indica, znane jako masło kokum, to twarde, białe do jasnokremowego masło roślinne pozyskiwane z nasion owoców kokum. Rafinowane masło kokum cechuje się neutralnym zapachem, dużą czystością mikrobiologiczną, wysoką stabilnością oksydacyjną i idealną konsystencją do zastosowań kosmetycznych. Należy do najbardziej suchych maseł roślinnych – nie pozostawia tłustego filmu, szybko się wchłania i daje aksamitne, niemal „pudrowe” wykończenie. Wyróżnia się bardzo wysoką temperaturą topnienia (~38–40°C), dzięki czemu idealnie nadaje się do twardych formuł, takich jak balsamy w sztyfcie, pomadki, kostki myjące czy mydła. Jest również niezwykle stabilne na utlenianie, co czyni je idealnym emolientem dla produktów naturalnych bez konserwantów.

Typowy skład chemiczny

• Kwas stearynowy (C18:0): 40–45%

• Kwas oleinowy (C18:1): 36–42%

• Kwas palmitynowy (C16:0): 8–10%

• Kwas linolowy (C18:2): 2–4%

• Kwas arachowy (C20:0): śladowe ilości

• Nieprzereagowane triglicerydy i naturalne sterole: <1%

Właściwości kosmetyczne

• Skóra: działa zmiękczająco, wygładzająco i regenerująco; doskonałe do skóry przesuszonej, popękanej, atopowej, z egzemą; nie zatyka porów.

• Włosy: poprawia elastyczność włosa, chroni końcówki przed rozdwajaniem, nie przeciąża włosów cienkich.

• Dłonie i stopy: silne działanie regenerujące na pęknięcia, zrogowacenia, suchość i odmrożenia.

• Paznokcie: wzmacnia i nabłyszcza płytkę paznokcia.

• Jama ustna: może być stosowane w naturalnych balsamach do ust, chroni przed przesuszeniem i wspomaga regenerację błon śluzowych.

Właściwości farmakologiczne

• Przeciwzapalne i antyoksydacyjne: obecność triterpenów i tokoferoli zapewnia działanie łagodzące stany zapalne skóry i błon śluzowych.

• Przyspieszenie gojenia ran: wykazuje działanie wspomagające regenerację uszkodzonego naskórka.

• Hipoalergiczne: dobrze tolerowane nawet przez osoby z AZS i skórą wrażliwą.

• Potencjalne działanie przeciwbakteryjne: ekstrakty z kokum wykazują działanie wobec niektórych szczepów Gram+.

Zastosowanie

• Kosmetyki pielęgnacyjne: kremy, balsamy, masła, pomadki ochronne, sztyfty do ciała.

• Dermokosmetyki: preparaty dla skóry atopowej, podrażnionej, do pielęgnacji po oparzeniach.

• Kosmetyki do włosów: maski, odżywki, serum zabezpieczające końcówki.

• Kosmetyki do stóp i dłoni: intensywne kremy naprawcze.

• Higiena jamy ustnej: pomadki, balsamy, masełka ochronne na zajady.

• Masaż i spa: balsamy i olejki masażowe z dodatkiem kokum dla lepszego poślizgu i pielęgnacji.

• Mydła i produkty do kąpieli: nadaje twardość i kremowość mydłom; dobrze sprawdza się w kostkach do masażu.

• Kosmetyki dla mężczyzn i dzieci: bezzapachowe, hipoalergiczne, bezpieczne.

Dawkowanie

• Kremy, balsamy, masła do ciała: 3–30% – nawilżenie, regeneracja, działanie kojące.

• Pomadki do ust: 15–50% – ochrona i regeneracja ust.

• Sztyfty, dezodoranty: 10–30% – struktura, właściwości stabilizujące.

• Kosmetyki do włosów: 1–5% – ochrona i połysk.

• Preparaty do dłoni i stóp: 5–20% – zmiękczenie, gojenie pęknięć.

• Mydła: 5–15% – twardość, kremowa piana.

• Świece kosmetyczne: 15–40% – struktura i topnienie przy temperaturze skóry.

• Kosmetyki dla dzieci i niemowląt: 3–10% – łagodność, bariera ochronna.

Toksykologia i bezpieczeństwo

• Nietoksyczne, niekomedogenne, dobrze tolerowane.

• Brak potencjału drażniącego i alergizującego w wersji rafinowanej.

• Bezpieczne dla dzieci, kobiet w ciąży, skóry wrażliwej i podrażnionej.

Zastosowanie spożywcze/wewnętrzne

• W Indiach stosowane lokalnie w kuchni jako tłuszcz jadalny (Garcinia butter).

• Zawiera zdrowe kwasy tłuszczowe – głównie nasycone i jednonienasycone.

• Brak znanych przeciwwskazań w wersji spożywczej do spożycia, brak znanych interakcji z lekami.

Trwałość chemiczna

• Wyjątkowo stabilne – zawiera mało wielonienasyconych kwasów tłuszczowych.

• Długi okres trwałości, powyżej 3 lat.

• Niska podatność na utlenianie – nie jełczeje łatwo.

Uwagi formulacyjne

• Dobrze się stapia z masłami shea i mango; warto używać do stabilizacji formuł.

• Ze względu na twardość może wymagać rozgrzania >40°C do pełnego rozpuszczenia.

• Niekompatybilne z niektórymi olejami suchymi przy niskich stężeniach – mogą się rozwarstwiać.

• Należy unikać przegrzewania (>60°C), by nie pogorszyć stabilności strukturalnej.

Czy wiesz, że?

• Masło kokum to jedno z najbardziej suchych maseł roślinnych – idealne do formuł bez tłustego filmu.

• Może być stosowane jako naturalny substytut wazeliny w produktach „petroleum-free”.

• Dzięki wysokiej temperaturze topnienia świetnie stabilizuje formy stałe – sztyfty nie rozpuszczają się w upale.

• Idealnie nadaje się do pomadek o jedwabistym wykończeniu bez połysku.

Przykłady formulacji

1. Balsam ochronny do ust (bez zapachu)

   • Masło kokum – 20%

   • Olej rycynowy – 20%

   • Wosk pszczeli – 15%

   • Masło shea – 15%

   • Witamina E – 1%

   • Olej jojoba – 29%

2. Balsam do ciała
   

   • Masło kokum – 10%

   • Olej z pestek winogron – 20%

   • Emulgator (Olivem 1000) – 5%

   • Woda różana – 60%

   • Gliceryna – 3%

   • Konserwant – 1%

   • Kwas mlekowy – do pH 5,2

3. Sztyft do pielęgnacji stóp

   • Masło kokum – 30%

   • Masło mango – 20%

   • Olej z rokitnika – 10%

   • Wosk candelilla – 10%

   • Olejek z drzewa herbacianego – 1%

   • Skwalan – 29%

4. Mydło z masłem kokum (metodą na zimno)
   

   • Olej kokosowy – 25%

   • Oliwa z oliwek – 35%

   • Masło kokum – 10%

   • Olej rycynowy – 10%

   • Masło shea – 20%

   • NaOH zgodnie z obliczeniami

5. Maseczka na włosy

   • Masło kokum – 5%

   • Olej z awokado – 10%

   • BTMS – 5%

   • Woda destylowana – 76%

   • Gliceryna – 2%

   • Mleczan sodu – 1%

   • Konserwant – 1%

6. Krem dla skóry z AZS

   • Masło kokum – 8%

   • Olej z ogórecznika – 12%

   • Emulgator – 5%

   • Hydrolat z rumianku – 65%

   • D-pantenol – 5%

   • Alantoina – 0,5%

   • Konserwant – 1%

   • Kwas mlekowy – do pH 5,0

7. Kostka masażowa

   • Masło kokum – 40%

   • Masło kakaowe – 30%

   • Olej makadamia – 20%

   • Olejek ylang-ylang – 1%

   • Witamina E – 1%

   • Skwalan – 8%

8. Balsam dla mężczyzn po goleniu

   • Masło kokum – 5%

   • Olej z czarnuszki – 10%

   • Hydrolat z szałwii – 65%

   • Emulgator – 5%

   • D-pantenol – 5%

   • Alantoina – 0,5%

   • Konserwant – 1%

   • Mentol – 0,2%

   • Woda – do 100%

9. Krem pieluszkowy dla dzieci

   • Masło kokum – 10%

   • Olej z nagietka – 10%

   • Tlenek cynku – 10%

   • Masło shea – 15%

   • Lanolina – 5%

   • Emulgator – 5%

   • Woda – 43%

   • Konserwant – 1%

   • Kwas mlekowy – do pH 5,5

10. Pomada na rozdwojone końcówki

• Masło kokum – 5%

• Olej arganowy – 10%

• Wosk jojoba – 5%

• Witamina E – 1%

• Skwalan – 79%