Tlenek cynku
Tlenek cynku (Zinci Oxidum Ph. Eur.). Wysokiej czystości, farmakopealny surowiec mineralny o szerokim zastosowaniu w kosmetyce i farmacji. Biały, bezzapachowy proszek nierozpuszczalny w wodzie, wykazuje silne właściwości ściągające, ochronne, przeciwzapalne i lekko antyseptyczne. Stosowany jest jako składnik preparatów do skóry podrażnionej, trądzikowej, atopowej i łojotokowej – wspomaga regenerację naskórka, łagodzi stany zapalne, przyspiesza gojenie drobnych ran i otarć. Działa matująco i absorbująco, dzięki czemu ogranicza wydzielanie sebum i poprawia wygląd skóry tłustej. Powszechnie wykorzystywany w produktach dla dzieci (kremy ochronne, zasypki), w maściach dermatologicznych, maseczkach oczyszczających, pudrach oraz w mineralnych filtrach przeciwsłonecznych – odbija promieniowanie UVA i UVB. Surowiec zgodny z normami farmakopei europejskiej (Ph. Eur.), nie zawiera domieszek metali ciężkich. Przeznaczony wyłącznie do stosowania zewnętrznego.
Kod produktu: SK020-50g
Obowiązkowe pola oznaczone są symbolem - *
Opis
Tlenek cynku (Zinci Oxidum Ph. Eur.) to wysoko oczyszczony, farmakopealny surowiec mineralny o szerokim zastosowaniu w kosmetyce, farmacji i dermatologii. Jest to biały, bezzapachowy proszek, nierozpuszczalny w wodzie, o właściwościach ochronnych, przeciwzapalnych, ściągających i antybakteryjnych. Stosowany zewnętrznie, tworzy fizyczną barierę ochronną na skórze, działa łagodząco, wspiera gojenie i regenerację naskórka. Znajduje zastosowanie w preparatach na trądzik, AZS, pieluszkowe zapalenie skóry, egzemę i łuszczycę.
ZnO wykazuje zdolność absorpcji sebum i ogranicza rozwój bakterii, takich jak Propionibacterium acnes czy Staphylococcus aureus. Dzięki działaniu matującemu i antyseptycznemu jest popularnym składnikiem pudrów, fluidów i kremów dla cery tłustej i problematycznej. Ze względu na właściwości odbijające promieniowanie UVA i UVB pełni funkcję filtra fizycznego (mineralnego) – bez ryzyka fotodegradacji. Jest fotostabilny i nie powoduje reakcji fotouczuleniowych.
Tlenek cynku pełni też biologiczną rolę jako źródło jonów Zn²⁺ – kofaktora wielu enzymów (np. dysmutazy ponadtlenkowej), regulując procesy regeneracyjne, przeciwutleniające i immunologiczne. Nie przenika przez nieuszkodzoną skórę, nie kumuluje się w organizmie, a jego profil toksykologiczny uznawany jest za bardzo bezpieczny.
Typowe stężenie ZnO w kosmetykach wynosi od 5% do 25%, zależnie od przeznaczenia (np. maści, kremy z filtrem, zasypki). Jest kompatybilny z glinkami, emolientami, wyciągami roślinnymi i masłami kosmetycznymi, ale nie powinien być łączony z silnie kwaśnymi składnikami, EDTA czy detergentami anionowymi. Należy unikać inhalacji suchego pyłu, ale stosowany zewnętrznie – jest jednym z najbezpieczniejszych i najlepiej tolerowanych składników mineralnych w kosmetyce.
Właściwości i mechanizmy działania:
1. Właściwości dermatologiczne i kosmetyczne:
-
Łagodzące i przeciwzapalne: ZnO hamuje lokalne stany zapalne, redukuje rumień i świąd – szczególnie skuteczny w AZS, egzemach, pokrzywkach, łuszczycy, trądziku i pieluszkowym zapaleniu skóry.
-
Ochronne: Tworzy fizyczną barierę ochronną na powierzchni skóry (film okluzyjny), chroniąc ją przed czynnikami drażniącymi i środowiskowymi.
-
Antyseptyczne i bakteriostatyczne: Cynk ogranicza namnażanie bakterii, głównie Propionibacterium acnes i Staphylococcus aureus.
-
Seboregulujące: absorbuje nadmiar sebum, normalizuje pracę gruczołów łojowych.
-
Łagodzące podrażnienia: skuteczny po ukąszeniach owadów, oparzeniach słonecznych i zabiegach dermatologicznych.
2. Filtr mineralny (UV):
-
Odbija i rozprasza promieniowanie UVA i UVB – działa jako nieorganiczny filtr fizyczny.
-
Zakres ochrony: UVA1, UVA2, UVB.
-
Nie ulega degradacji fotochemicznej – fotostabilny i długotrwale skuteczny.
-
Bezpieczny dla skóry wrażliwej i dziecięcej.
3. Właściwości gojące:
-
Wspiera procesy regeneracji naskórka poprzez stymulację keratynocytów i fibroblastów.
-
Wspomaga syntezę białek strukturalnych (m.in. kolagenu) oraz enzymów antyoksydacyjnych (np. dysmutazy ponadtlenkowej – SOD).
Zastosowanie tlenku cynku w kosmetykach i produktach ochronnych
-
Maści i kremy ochronne – np. przeciw odparzeniom, do pielęgnacji skóry niemowląt (pieluszkowe zapalenie skóry)
-
Kremy przeciwsłoneczne (fizyczne filtry UV) – ochrona UVA i UVB, także dla skóry wrażliwej i dziecięcej
-
Kosmetyki matujące i antytrądzikowe – pudry, fluidy, korektory, toniki
-
Zasypki i pudry lecznicze – działanie osuszające i ochronne
-
Maski oczyszczające i regenerujące – szczególnie dla cery tłustej, mieszanej i problematycznej
-
Kosmetyki po zabiegach – kremy łagodzące po peelingach chemicznych, laseroterapii, depilacji
Korzyści ze stosowania:
-
Bariera ochronna – tworzy warstwę fizyczną, chroniącą przed czynnikami zewnętrznymi (wiatr, zimno, drażniące substancje)
-
Działanie przeciwzapalne i łagodzące – redukuje rumień, świąd i podrażnienia
-
Właściwości gojące – wspomaga procesy regeneracji naskórka i gojenia mikrourazów
-
Seboregulacja i matowienie skóry – absorbuje nadmiar sebum, zapobiega błyszczeniu
-
Ochrona przeciwsłoneczna – mineralny filtr UV, fotostabilny, bezpieczny dla skóry wrażliwej
-
Antybakteryjny efekt pomocniczy – wspiera leczenie zmian trądzikowych
Dawkowanie
1. Kremy ochronne i pielęgnacyjne
-
Stężenie zalecane: 5–20%
-
Funkcja: działanie łagodzące, ściągające, regenerujące, ochronne (film barierowy)
-
Zastosowanie: kremy do skóry podrażnionej, trądzikowej, atopowej, produkty dla dzieci
-
Przykład: klasyczna maść cynkowa = ok. 10% ZnO w wazelinie lub maśle shea
2. Preparaty z filtrem UV (fotoprotekcja mineralna)
-
Stężenie dopuszczone w UE: do 25% (zgodnie z Rozporządzeniem 1223/2009)
-
Funkcja: filtr fizyczny – odbijanie i rozpraszanie promieniowania UVA/UVB
-
Zalecane zakresy:
-
5–10%: lekka ochrona (np. do twarzy, codzienna pielęgnacja)
-
10–20%: umiarkowana ochrona (SPF 20–30)
-
20–25%: wysoka ochrona (SPF 30–50+)
-
3. Pudry i zasypki kosmetyczne
-
Stężenie: 80–100% (samodzielnie lub z nośnikami, np. talkiem, kaolinem)
-
Funkcja: osuszająca, ochronna, redukująca tarcie, łagodząca
-
Zastosowanie: pielęgnacja skóry niemowląt, pachwin, pod pachami, stóp
4. Produkty punktowe (np. pasty, zasuszające korektory)
-
Stężenie: 20–30%
-
Funkcja: silnie wysuszające, antybakteryjne, przeciwzapalne
-
Zastosowanie: preparaty punktowe na trądzik, opryszczkę, zmiany zapalne
5. Maski, pasty i okłady kosmetyczne
-
Stężenie: 10–30%
-
Funkcja: oczyszczająca, matująca, łagodząca, wspomagająca gojenie
-
Zastosowanie: maseczki dla cery tłustej, problematycznej, po zabiegach (np. peelingach)
Wskazówki:
-
Tlenek cynku należy rozproszyć mechanicznie – nie rozpuszcza się w wodzie ani tłuszczach.
-
Zbyt wysokie stężenia (>30%) mogą powodować uczucie suchości lub kredowej tekstury.
-
W filtrach UV warto łączyć ZnO z TiO₂ – dla pełniejszego spektrum ochrony.
- Nie wymaga konserwantów – działa samopreserwująco.
-
Stosować wyłącznie w kremach/emulsjach, nie w sprayach!
Kompatybilność:
Kompatybilny z:
-
Glinkami (kaolin, bentonit)
-
Emolientami, masłami roślinnymi
-
Filtrami mineralnymi (TiO₂)
-
D-pantenolem, alantoiną, wit. E
-
Wyciągami roślinnymi o działaniu łagodzącym
Niekompatybilny z:
-
Składnikami silnie kwaśnymi (<pH 4) – ryzyko reakcji i destabilizacji
-
Chelatorami jonów metali (EDTA, kwas fitowy) – zmniejszenie biodostępności Zn²⁺
-
Detergentami anionowymi – mogą ograniczać film ochronny
Toksykologia i bezpieczeństwo:
-
Nie przenika przez zdrową barierę naskórkową – działa miejscowo i powierzchniowo.
-
Nie jest toksyczny, kancerogenny, nie uczula, nie działa drażniąco – bardzo dobrze tolerowany nawet przez skórę wrażliwą, dziecięcą i atopową.
-
Stosowany od dekad w maściach, zasypkach, filtrach UV, produktach dla niemowląt – jego bezpieczeństwo potwierdzono w licznych badaniach dermatologicznych i toksykologicznych.